سرنوشت سیاسی یک استیضاح اقتصادی
فرصت نشستن بر کرسی هیات رییسه مجلس مناسب بود تا سوال از وزیر اقتصاد به استیضاح تبدیل شود.
به گزارش خبرنگار ایلنا٬ استیضاح وزیر اقتصاد و دارایی این روز‌ها یکی از بحث‌های داغ مجلس است؛ استیضاحی که ظاهراً دامنه آن به هیات‌رئیسه مجلس نیز سرایت کرد و موافقان و مخالفان جدی را با خود همراه ساخته است.
تلاش برای استیضاح و تلاش‌ها برای تعادل
این روز‌ها اگر برخی اعضای هیات رییسه همچون مهرداد بذرپاش به‌دنبال استفاده از همه راهکار‌ها برای استیضاح وزیر اقتصاد و دارایی هستند٬ در سویی دیگر نیز جلساتی با محوریت محمدحسن ابوترابی‌فرد نایب رییس مجلس در حالی برگزاری است که در آن قرار است میان مطالبات استیضاح‌کنندگان و اقدامات وزیر نوعی تعادل ایجاد شود و در نتیجه استیضاح در حالت تعلیق قرار گیرد.
مهمترین شکاف میان استیضاح‌کنندگان و وزیر اقتصاد و دارایی را می‌توان محصول سوال بذرپاش از علی طیب‌نیا دانست. روزی که اگر چه طبق روال اخیر سوال از وزرا بنا بود با قول مساعد وزیر و صرف‌نظر از سوال نماینده به خیر و خوشی تمام شود٬ اما این‌بار وساطت رییس صحن علنی، نتوانست جای خود را به سماجت بذرپاش در به‌رأی گذاشته شدن سوال بدهد. اتفاقی که حاصل آن البته عصبانیت وزیر از طرح موضوعات خارج از محدوده اصلی سوال بود که احتمالا در رأی منفی نمایندگان نیز تأثیر خواهد داشت. چندان‌که صفر نعیمی‌رز گفته بود وزیر اقتصاد و دارایی در لحظات آخر معتقد بود سؤالاتی که آقای مهرداد بذرپاش نماینده تهران امروز مطرح کرد آن چیزی نبود که ما در کمیسیون روی آن بحث کردیم و سوال‌ها با موضوع مورد بحث در جریان بررسی سؤال در کمیسیون متفاوت بود.
فشار بر روی وزیر با سه کارت زرد
تهدید به استیضاح طیب‌نیا در روز سوال را می‌توان نوعی فشار برای پذیرش موارد مطروحه توسط سوال کننده قلمداد کرد؛ اعمال فشاری که با بیان این جمله مهرداد بذرپاش از طریق تریبون هیئت رییسه، همراه بود: «اگر امروز وزیر امور اقتصادی و دارایی کارت زرد دریافت کند٬ در جلسه بعدازظهر هیات‌رییسه باید استیضاح وی را اعلام وصول کنیم.» اظهار نظری که البته اینگونه با پاسخ صریح ابوترابی‌فرد روبرو شد: «آقای بذرپاش با سه بار کارت زرد گرفتن استیضاح هیچ وزیری اعلام وصول نمی شود.»
سخنگوی‌هیات‌رئیسه‌مجلس هم مهر اطمینان به گفته نایب رییس زد و گفت: اگر بنای استیضاح وزرا باشد٬ باید امضاهای به تعدادی که در آیین‌نامه ذکر شده تقدیم هیات رئیسه شود و ربطی به کارت ندارد.
برخی نمایندگان مجلس این اعمال فشار بر روی وزیر را سوء‌استفاده از تریبون هیئت رییسه می‌دانند، چنانکه ابوذر ندیمی معنتقد است: «بذرپاش از تریبون سوءاستفاده‌هایی انجام داد و در شرایطی که ایشان تنها امکان طرح سوال را داشت، مکرراً از تریبون هیات رئیسه مسائلی را مطرح می‌کرد.»
انتقاد به دولت برای کاهش اتکا به درآمدهای نفتی و افزایش درآمدهای مالیاتی
کما اینکه کریمی قدوسی درست در لحظه‌ای که درگیر صحبت و بحث‌های جدی خود با طیب‌نیا بود٬ به سرعت صندلی وزیر را ترک کرد تا مبادا از رای منفی به طیب‌نیا عقب نماند. در مقطع فعلی به‌نظر می‌رسد برخی استیضاح‌کنندگان که متعلق به یک مشرب فکری هستند، یکی از مهمترین رویکرد‌های اقتصادی دولت روحانی یعنی «افزایش درآمدهای مالیاتی و کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی» را در مواجهه با یکی از ژنرال‌های دولت نشانه گرفته‌اند که بیشترین رأی اعتماد را نیز از مجلس کسب کرده است و در این میان اشاره به اعتراض برخی اصناف و فعالان اقتصادی می‌تواند مهمترین دستاویز برای فشار یاد شده باشد، همانطور که نماینده سوال کننده در روز سوال گفته بود که «چرا باید در این شرایط مالیات پرداختی فعالان اقتصادی به ویژه اصناف و مشاغل که تأثیر رکود در این بخش سریع تر خواهد بود افزایش یابد؛ آن هم به میزانی که در حال حاضر وجود دارد.»
طرح موضوعی که وزیر در پاسخ به آن یادآور شد:« باید پذیرفت که اقتصاد کشور به بیماری وابستگی به درآمدهای نفتی دچار است و شایسته نیست نفت را که یک ثروت خدادادی است به فروش برسانیم و آن را صرف هزینه‌های جاری کشور کنیم. باید اعتبارات هزینه‌ای از طریق درآمدهای مالیاتی تامین شود.»
استیضاحی نامعلوم!
حالا به فاصله یک روز مانده تا برگزاری نشست علنی مجلس شورای اسلامی، باید منتظر ماند و دید آیا استیضاح وزیر اقتصاد و دارایی در هیئت رییسه اعلام وصول می شود یا آنکه جلسات تعلیق استیضاح نتیجه می‌دهد، جلساتی که با توجه به اظهارنظر تعدادی از نمایندگان درباره اینکه استیضاح مخالفان زیادی دارد، احتمال سنگینی کفه ترازو به سوی صرف نظر نمایندگان از استیضاح را قوی‌تر خواهد کرد.
گزارش: حسین سعیدی