مطلق‌گرایی در سینما کاری عبثو خام است

مراسم بزرگداشت مسعود کیمیایی کارگردان سینمای ایران با تاکید بر فعالیت‌های نوشتاری وی و همچنین بررسی رابطه فیلم‌های مسعود کیمیایی و فیلم‌هایش شب گذشته پنجشنبه ۱۸ اردیبهشت در خانه زبان پارسی برگزار شد.

به گزارش خبرنگار ایلنا،جمشید مشایخیبه عنوان اولین سخنران طی سخنانی گفت: من در سه فیلم از فیلم‌های مسعود کیمیایی حضور داشتم و از سال ۴۸ که توسط مرحوم شباویز با کیمیایی آشنا شدم و در فیلم قیصر بازی کردم و با او دوست شدم و این دوستی ادامه دارد.

وی در ادامه افزود: کیمیایی زمانی فیلم «قیصر» را ساخت که عدالت در جامعه وجود نداشت به همین دلیل فیلمی مانند «قیصر» که قهرمان اصلی آن یک ضدقهرمان است مورد توجه همه منتقدان و مخاطبان سینما قرار گرفت.

مشایخی با اشاره به توانایی‌های کیمیایی افزود: کیمیایی برای مخاطب داخلی فیلم می‌سازد و هرگز فیلم‌هایش را به جشنواره‌های خارجی نداد هرچند اگر اینکار را می‌کرد جایزه‌های زیادی می‌گرفت اما نظر مردم و فرهیختگان داخلی برایش مهم‌تر بود.

مطلق گرایی در سینما و هنر کاری عبثاست

اکبر عالمی(استاد دانشگاه و منتقد هنری) نیز گفت: ما امروز باید با پرهیز از حسادت که متاسفانه تمام تاریخ ما را دربرگرفته، به صورت منطقی کارنامه کیمیایی را نقد و حتی ستایش کنیم.

وی با اشاره به اینکه کیمیایی فیلم «قیصر» را در ۲۷ سالگی ساخته است؛ گفت: کیمیایی ان زمان دانشگاه هنر نرفته بود اما فیلمی مانند «قیصر» را می‌سازد همین امر نشان می‌دهد که هنر و قواعد هنری مانند قواعد ریاضی آلگوریتم نیست که بگوییم هرکسی دانشگاه نرفته باشد نمی‌تواند فیلم بسازد.

وی ادامه داد: امروز مسعود کیمیایی دارای نشانه و آیکن شده است به طور مثال، زمانیکه می‌گوییم «قیصر» همه یاد مسعود کیمیایی می‌افتیم و یا برعکس.

عالمی با تمجید از سینمای ایران گفت: امروز ما کارگردانان خوبی داریم که بیشتر از ۳۰ نفر از آن‌ها در سینمای ایران یگانه هستند اما در این میان مسعود کیمیایی تلاش کرده است که هیچ جا بیشتر از آداب و معاشرت خم نشود و کسی را ستایش نکرده و کار سفارشی نکرده است.

وی افزود: در بخش بازیگری نیز بازیگران خوبی داریم و امروز ۱۰۰ بازیگر زن و مرد در سینمای ایران وجود دارد که دست خالی آبروی سینمای ایران را حفظ می‌کنند و از بازیگران هالیوودی هیچ کم ندارند.

وی ادامه داد: میراثواقعی و ثروت واقعی کشور هنرمندان و نویسندگان هستند هر چند نفت و گاز هم ثروت کشور است.

عالمی با اشاره به اینکه درباره سینمای کیمیایی و کارگردانی وی ساعت‌ها می‌توان صحبت کرد؛ گفت: فیلم‌های کیمیایی همیشه مورد توجه بوده است و «قیصر» از زمان ساخت تا به امروز همیشه مورد نقد قرار گرفته و کارنامه مسعود کیمیایی بررسی شده است.

وی ادامه داد: حتی در هالیوود نیز بسیاری از کارگردان‌ها از روی دست هم فیلم می‌سازند یا از روی دست خودشان فیلم می‌سازند اما در ایران افرادی وجود دارند مانند کیمیایی، بیضایی، سینایی، تقوایی که همه دارای سبک مخصوص به خود هستند و نه تنها جای خود و دیگران را تنگ نمی‌کنند بلکه آثارشان نیز باهم متفاوت است.

عالمی با اشاره به اینکه هنر و سینما باید نقد شود اما نمی‌توان هیچ فیلم و سینمایی را مطلق رد کرد یا مطلق تایید کرد؛ گفت: مطلق‌گرایی در سینما کار عبثو خامی است زیرا هیچکس مطلق نیست. هنرمند متعلق به خودش نیست بلکه متعلق به جامعه است لذا اثر هنری را تولید می‌کند و این اثر گاهی مرز‌ها را می‌شکند و به راه خود می‌رود و حتی تبدیل به میراثگران بهای بشریت می‌شود.

جواد طوسیمنتقد سینما نیز گفت: کیمیایی سینماگری قصه گو است اما این قصه را به شیوه خود می‌گوید به همین دلیل ما در تمام فیلم‌های وی قصه و قهرمان را می‌بینیم.

وی در ادامه افزود: کیمیایی علاقه خاصی به سینمای وسترن دارد و می‌توان این علاقمندی را در بین آثارش دید.

تهران کیمیایی خسته و بیمار است

بهروز افخمینیز طی سخنان کوتاهی گفت: مسعود کیمیایی هنرمندی است که مانند یک غریبه در میان ملت بزرگ ایران زندگی می‌کند و نثر داستانی وی فاخر و زیباست.

وی ادامه داد: آدم‌های کیمیایی زیاد راه می‌روند و تهران او با تهران دیگران فرق دارد و تهرانی که کیمیایی در فیلم‌هایش نشان می‌دهد خسته و بیمار است.

افخمی در ادامه گفت: ۵۰ سال است که بهترین فیلمسازان ایرانی به کیمیایی نگاه می‌کنند و گروهی با گوشه چشم و حسرت به وی نگاه می‌کنند. گروهی نیز سعی می‌کنند که اصلا او را نگاه نکنند.

وی ادامه داد: کیمیایی فیلم می‌سازد رمان می‌نویسد و فعالیت هنری دارد اما مهم‌تر از همه اینکه کیمیایی، کیمیایی است.

موسیقی در فیلم‌های کیمیایی خودنمایی نمی‌کند

بهزاد عبدیآهنگساز و موسیقیدان نیز طی سخنانی گفت: درباره سینمای کیمیایی همیشه این سوال مطرح است که چرا موسیقی فیلم‌های وی جاودانه و ماندگار است دلیل آن این است که کیمیایی ذات موسیقی را می‌شناسد.

وی در ادامه افزود: کیمیایی با تحلیل به موسیقی نگاه می‌کند و به قدرت موسیقی و تاثیرگذاری آن کاملا واقف است و موسیقی را یک بازیگر مهم در فیلم می‌داند.

سازنده موسیقی متن فیلم «متروپل» گفت: کیمیایی با تحلیل درست خود از موسیقی کاملا درباره سبک‌های موسیقی و همچنین اجراهای متفاوت یک اثر نظر می‌دهد و آنرا تحلیل می‌کند.

وی ادامه داد: به همین دلیل موسیقی در فیلم‌های کیمیایی به هیچ عنوان خودنمایی نمی‌کند و با اینکه موسیقی در فیلم‌هایش شنیده نمی‌شود اما همه ما فیلم‌های وی را با موسیقی آن را به یاد داریم.

عبدی با انتقاد از فضای موسیقی که این روز‌ها در فیلم‌ها وجود دارد گفت: متاسفانه این روز‌ها موجی به وجود آمده که آرام آرام به دنبال حذف موسیقی از فیلم است و یا موسیقی‌هایی که وجود دارد بدون ملودی است.

مسعود کیمیایی نیز طی سخنان کوتاهی با تشکر از برگزارکنندگان این مراسم گفت: امشب برای من بسیار افتخارآمیز بود و خوشحالم که وقتی به این جمع نگاه می‌کنم دوستی‌هایی را می‌بینم که سالیان سال ادامه دارد.

وی در ادامه افزود: امروز خوشحالم که در جمع‌های این چنینی هستیم که پیر شده‌ایم اما یکدیگر را دوست داریم.

در این مراسم پرتره‌ای از مسعود کیمیایی که توسط فخرالدینی کشیده شده بود به همراه سه جلد دانشنامه فرهنگ مردم ایران از مجموعه دایره المعارف اسلامی از انتشارات بنیاد موقوفه افشار توسط شهرام ناظری، داریوش شایگان، پری زنگنه، جواد مجابی و مرجان شیرمحمدی به کیمیایی اهدا شد.

حاشیه‌ها:
*اجرای برنامه را علی دهباشی برعهده داشت و مجله بخارا برگزارکننده مراسم بود.
*مراسم با ۳۵ دقیقه تاخیر آغاز شد و بسیار بی‌نظم بود و درحالیکه خبرنگاران مختلف و هنرمندان سینما برای این مراسم دعوت شده بودند اما بسیاری از مدعوین جایی برای نشستن در سالن اصلی نداشتند و در بیرون سالن از طریق مانیتورهای نصب شده مراسم را نگاه می‌کردند. درحالیکه افراد متفرقه‌ای که مشخص نبود به چه دلیل در مراسم حضور داشتند ردیف‌های ابتدایی سالن را پیش از آغاز مراسم اشغال کرده بودند.
*افرادی همچون جواد طوسی، بهروز افخمی، مرجان شیرمحمدی، یونس تراکمه، شاهرخ تویسرکانی، عبدالجواد موسوی و جمعی از اهالی رسانه و خبرنگاران از طریق مانیتور برنامه را نگاه کردند.
*فیلم مستند «وقت رو به انت‌ها است» ساخته بهنام یوسف‌پور که درآمدی بر ادبیات نوشتاری مسعود کیمیایی است نیز در پایان مراسم رونمایی و به حاضران اهداء شد.
کاریلا کیمیایی نوازنده گیتار قطعاتی را اجرا کرد. همچنین بخش‌هایی از فیلم‌های کیمیایی به نمایش درامد.
در این مراسم در مراسم رونمایی این اثر هنرمندانی همچون جمشید مشایخی، داریوش شایگان، بهروز افخمی، مرجان شیرمحمدی، جواد طوسی، اکبر زنجانپور، شهرام ناظری، محمدرضا فروتن، گلچهره سجادیه، جعفر والی، پولاد کیمیایی، پری زنگنه، یونس تراکمه، شاهرخ تویسرکانی، بهزاد عبدی، عبدالجواد موسوی، امیر پوریا، هوشنگ گلمکانی، احمد طالبی‌نژاد، اکبر عالمی، منوچهر اسماعیلی و جمعی از هنرمندان، روزنامه‌نگاران و اصحاب رسانه حضور داشتند.