یکم آبان روز پایتخت ایران؛
تهران؛ انباشت کوبیسم حجمی، فراموشی هویت شهری
در پس این روزها، نسل‌هایی رشد می‌یابند و پا به جامعه می‌گذارند که بسیاری از آنها با پایه‌های عناصر هویت شهری فاصله‌ای عمیق دارند.
یکم آبان روز تهران است، روزی که فضا و ساختار تهران را از برشی تاریخی تا حال معاصر با تمامی فراز و نشیب‌هایش به ذهن می‌آورد؛ روزی فراتر از برگزاری سمینارها و همایش‌های جاری. تهران روز به روز گسترده‌تر و پا به پای توسعه تکنولوژیک روز، روزمره‌تر می‌شود و در پس این روزها، نسل‌هایی رشد می‌یابند و پا به جامعه می‌گذارند که بسیاری از آنها با پایه‌های عناصر هویت شهری فاصله‌ای عمیق دارند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، در چند ساله اخیر برخی از ساختارهای تبلیغ شهری از نماد جدیدی برای معرفی شهر تهران بهره می برند، نمادی که در پس خود نموداری جدید را ترسیم می‌کند. سازه‌های مدرن و مشابه هم در سالیان اخیر نماد بسیاری از مجموعه‌ها برای معرفی پایتخت ایران به دیگران و حتی شهروندان ساکن آن نیز شده است.
فراموشی اصطلاحات
شهری که وامدار بسیاری از فرهنگ‌ها و خرده فرهنگ‌های قومیتی و جغراقیایی ایران است، شهری که به گفته عضو فرهنگستان علوم پزشکی، نیازمند تدبیری ویژه است؛ از نبود نگاه ژرف فرهنگی در کنار توسعه کمیت محورش رنج می برد.
«تهران» بیش از آنکه تنها شهری برای اقامتگاه بسیاری از اشخاصی باشد که صبح از خانه بیرون می‌روند و شامگاه به کاشانه می‌آیند، پرورشگاه نسل‌هایی است که در حال فراموشی و بیگانگی با اصطلاحاتی دارای پیشوندهای «محله» محور هستند؛ تا آنجا که «بچه محل»، «گذر محل»، «کاسب محل» و… از دایره لغات بسیاری رخت بربسته و حتی برخی با چنین واژگانی بیگانه محجور شده اند.
نسل «کوبیسم حجمی»
نسلی در تهران در حال پیدایش و نمو است که به گفته پروفسور حسین باهر، بیشتر با «کوبیسم حجمی» اجسام «نام‌بنا» در تهران مواجه است تا مفاهیم ریشه‌ای شهری و بناهای دارای تاریخچه، خاطرات جمعی و بسیاری از مولفه‌هایی که یک سازه تاریخی – فرهنگی برای بیان هویت شهری نیاز دارد.
این عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی تهران در گفت‌وگو با ایلنا معتقد است وضع کنونی پایتخت، گاهی اوقات وضعیت نامطلوب بشرساخته‌ایی را تداعی می‌کند که اگر مجموعه فاکتورهایی در شکل دهی این وضعیت بدست آیند، عاملین در پیدایش آن، مؤثر و احتمالاً مقصر بوده اند.
شاید نیم نگاهی به اوضاع نماد میانسال تهران، برج آزادی خود گواه شایسته‌ای بر این نابسامانی باشد. نمادی که پایه‌های آن نم برداشته و هر از گاهی خبری از ترک برداشتن بخشی از آن و عزم برخی برای ترمیمش مخابره می‌شود.
احیای نمادهای سالخورده
نماد نمور تهران قدیم تا به آنجا مورد فراموشی قرار گرفته که اخبار رو به ویرانی رفتنش دیگر حسایت‌های سابق را برنمی انگیزد و حتی تلاشی جدی را برای ثبت جهانی این سازه که روزگاری تصاویر بسیاری برای اعلام حضور در تهران منوط به حضور کنار آن بود، در پی ندارد.
مدیر دفتر ثبت آثار و حفظ و احیاء میراثمعنوی و طبیعی کشور نیز در این رابطه با اشاره با ساخت و سازهایی که در حریم منظر برج آزادی صوت گرفته، به ایلنا گفت: اقدامات اولیه برای ثبت مجموعه برج آزادی به عنوان یکی از نماها و نمادهای شاخص شهری پایتخت در یونسکو در قالب اثری جهانی، در حال انجام است اما باید هر چه زودتر موانع آن رفع شود.
فرهاد نظری با بیان اینکه بروزرسانی اطلاعات اولیه بنا انجام شده تصریح کرد: همزمان با اقدامات بین المللی ثبت اثر، باید شرایط قانونی و ضوابط معمول آن نیز مهیا شود.
بهم ریختگی شهر
باید توجه داشت که عرصه برج آزادی تنها محوطه وسط میدان نیست و تمامی قسمت‌های اطراف میدان را در بر می‌گیرد و همانطور که مشخص است، تاکنون هیچ بنای بلندی اجازه ساخت در اطراف این بنای تاریخی را نگرفته است و نباید چنین اتفاقی نیز بیفتد.
متاسفانه در صورتی که شهرداری منطقه ۵ به ساخت و ساز در عرصه این برج ادامه دهد، ثبت جهانی برج آزادی تحت تاثیر قرار می‌گیرد و به طور حتم این مسئله با مشکل روبرو خواهد شد.
با وجود رویکردهای این چنینی در سطوح کلان مدیریت شهری، احتمال طرح ریزی‌های ساختاری برای فرهنگ‌سازی نسل های آتی و ایجاد فضای روان رفتاری ساکنان کنونی آن، کاهش می‌یابد؛ تا آنجا که به گفته حسین باهر بنیانگذار مکتب رفتارشناسی، ساختار کنونی تهران همچون شهر کارتونی(پویانمایی) است که بازیگران آن را بهم ریخته‌اند.
