تقاضای تجدید نظر در وضع عوارض بر صادرات سنگ آهن

جمعی ازمعدن داران استان زنجان طی نامه ای سرگشاده به محمد رضا نعمت زاده، وزیر صنعت و معدن، خواستار تجدید نظر در وضع عوارض بر صادرات انواع سنگ آهن شدند. در این نامه ضمن ارائه دلایل بومی این استان، وضع عوارض بر صادرات سنگ آهن به شدت مخرب و دارای اثرات فلج کننده بر بخش خصوصی توصیف شده است.

به گزارش ایلنا در این نامه که متن آن به خبرگزاری ارسال شده آمده:

جناب آقای مهندس نعمت زاده وزیر محترم صنعت، معدن و تجارت

با سلام و تهیات

تاکیدات حضرت عالی بر لزوم توانمند سازی بخش خصوصی و ارتقای ظرفیت تولید و صادرات مواد معدنی در کشور از آغاز کار دولت تدبیر و امید همواره سبب امیدواری و دلگرمی فعالان بخش خصوصی در حوزه معادن کشور بوده است.

پیرو فضای روشن ترسیم شده در برنامه های کلی وزارت خانه محترم صنعت، معدن و تجارت، ما معدن کاران حوزه سنگ آهن در استان زنجان عزم خود را جزم کرده ایم تا با در پیش گرفتن طرح های توسعه تولید و فراوری سنگ آهن به سهم خویش در تحقق سیاست های اصولی دولت تدبیر و امید بکوشیم و نقشی هر چند کوچک در رشد و توسعه پایدار ایران عزیزمان داشته باشیم.

با این حال در ماه‌های اخیر و در پیامد انتشار نقطه نظراتی درخصوص ضرورت وضع عوارض بر صادرات انواع سنگ آهن، سایه ای از تردید تحقق طرح های توسعه ای معادن سنگ آهن استان زنجان را فرا گرفته است.

همانگونه که مستحضر هستید، استان زنجان به عنوان یکی از استان های سردسیر و کوهستانی کشور، از ذخایر معدنی متنوعی بهره می‌برد. پراکندگی و میزان به طور نسبی کوچک این ذخایر در حوزه سنگ آهن سبب شده معادن سنگ آهن استان زنجان دارای ویژگی های خاصی باشند. از یک سو این معادن در سالهای اخیر با بکارگیری نیروهای بومی و رونق بخشیدن به کسب و کارهای متعدد وابسته مانند صنعت حمل و نقل جاده ای و ریلی، صنعت تعمیرات و نگهداری ماشین آلات و تجهیزات معدنی و سایر صنایع خدماتی، سهم بی بدیلی در اقتصاد استان و توسعه سرمایه انسانی منطقه ای ایفا کرده اند؛ و از سوی دیگر به دلایلی در زمره آسیب پذیرترین معادن سنگ آهن کشور به شمار می روند. در این مرقومه در صدد هستیم تا با تکیه بر ویژگی های فنی و محیطی معادن سنگ آهن فعال در استان زنجان نشان دهیم که تولید سنگ آهن در این استان فقط با سعی و تلاش بی وقفه معدن کاران بخش خصوصی میسر شده است و نیز نشان دهیم چگونه وضع عوارض بر صادرات این ماده معدنی، تولید سنگ آهن در معادن این استان را پیش و بیش از سایر معادن کشور تحت تاثیر قرار خواهد و حیات اقتصادی این معادن را با تهدید مواجه خواهد ساخت.

۱-هزینه تمام شده محصول در معادن خصوصی سنگ آهن استان زنجان به دلایل زیر بسیار بالا است:

الف‌) نوع ذخیره رگه ای

ب‌) ‌نسبت باطله برداری بالا

به دلیل ابعاد ناچیز کانسار نسبت باطله برداری در این معادن عمدتا بالای ۵ به ۱ است و گاه برای برداشت حداکثری از ذخیره این نسبت به ۷ یا ۸ هم می رسد.

ت‌) ‌عیار حد پایین

در معادن مذکور به جهت بالاتر بردن ذخیره و استفاده حداکثری از منابع تحت الارضی کشور عیار حد به ناچار بسیار پایین تر از معادن بزرگ و در حدود ۳۰ درصد در نظر گرفته می شود.

ث) ‌هزینه های مستقیم عملیاتی بالا

به دلیل کوچک بودن احجام عملیاتی(که عمدتا به دلیل ظرفیت بسیار پایین تر ماشین آلات و نیز در جهت جلوگیری از اختلاط ماده معدنی و باطله اتفاق می افتد) در برخی موارد هزینه های عملیاتی این معادن، با لحاظ نسبت باطله برداری در مقایسه با معادن بزرگ مقیاس افزایش بیش از ۱۰ برابر را نشان می دهد.

ج‌) هزینه های استهلاک سرمایه بالا

معادن کوچک مقیاس به دلیل بهره مندی از میزان ذخیره بسیار پایین تر نسبت به معادن بزرگ مقیاس عمر کمتری دارند. بنابراین تمامی سرمایه گذاری های ناشی از خرید ماشین آلات، ایجاد تاسیسات زیربنایی و ساختمانی و عملیات آماده سازی معدنی در مدت بسیار کوتاه تری مستهلک می شوند که باعثبروز نرخ استهلاک سرمایه بالاتر می شوند. جلوگیری از این امر نیازمند توسعه تولید در قالب پروژه های معدنی بیشتر و بلندمدت است که با تضعیف بنیه مالی و سرمایه ای بنگاه های خصوصی معدنی این امر محقق نمی گردد.

ح‌) هزینه های فراوری بالا

به دلیل عیار حد پایین و اختلاط ناگزیر ماده معدنی و باطله، هزینه های فرآوری به ازای هر تن محصول با ضریب بالاتری امکان پذیر خواهد شد، چرا که طبعا عیار ورودی پایین نسبت به راندمان جرمی پایین به دست خواهد داد.

خ‌) ‌فاصله زیاد از بنادر

حداقل فاصله معادن استان زنجان با نزدیک ترین بندر صادراتی بیش از ۱۰۰۰ کیلومتر است و این امر سبب تحمیل هزینه حمل بسیار سنگینی بر معادن می گردد.

د‌) شرایط آب و هوایی سخت منطقه

در معادن استان زنجان به دلیل وجود آب و هوای سرد و مرطوب در نیمه دوم سال مدت زمان کار فعال معدنی کمتری در اختیار است که سبب افزایش هزینه های مستقیم عملیات همانند راهسازی، آتشکاری، آبکشی، نگهداری ماشین آلات و تاسیسات می شود.

ذ‌) عدم سرویس دهی مناسب ناوگان حمل ریلی در منطقه زنجان و هزینه بسیار بالای این خدمات

۲ -تامین مالی(ارزی و ریالی) طرح های توسعه ای معادن در حوزه فرآوری نیازمند سرمایه گذاری بسیار بالا است.

فرآوری سنگ آهن و تکمیل زنجیره ارزش افزوده در داخل کشور همواره از اصلی ترین دغدغه های ما بوده است. طرح های احداثکارخانه های تولید کنسانتره، گندله و آهن اسفنجی با درجات مختلف پیشرفت فیزیکی در جوار معادن این استان نشان دهنده این امر است، با این حال احداثو تکمیل این طرح ها نیازمند موارد زیر است:

الف) تشکیل کنسرسیوم و تامین سرمایه با منابع ناشی از صادرات

ب‌) فاینانس و سرمایه گذاری خارجی

ت‌) ارائه تسهیلات و مشوق های دولتی

حضرت عالی مستحضرید که معدنکاران بخش خصوصی در حال حاضر برای بهره مندی از موارد دوم و سوم با موانع و مشکلات بی شماری رویارو هستند و تامین سرمایه توسط خود بنگاه‌ها و از طریق تشکیل کنسرسیوم‌های معدنی تنها گزینه قرین به صواب پیش رو به شمار می‌رود.

در پرتو ملاحظات فوق الذکر است که معتقدیم وضع عوارض بر صادرات سنگ آهن از ابتدای سال ۱۳۹۳ می تواند تاثیر مخربی بر فعالیت معادن سنگ آهن واقع در استان زنجان به جای گذارده و با غیراقتصادی کردن فعالیت بخش عمده ای از معادن سبب توقف طرح های توسعه‌ای در حوزه تولید و فرآوری گردد. این امر همچنین سبب خواهد شد اشتغال آفرینی‌های این معادن که به سبب واقع شدن در مناطق توسعه نیافته طبیعت جایگزین ناپذیری دارد با خطر مواجه شده و با برداشتن سد معادن در جلوگیری از مهاجرت روستائیان به حاشیه شهرها، توسعه شهری و روستایی در استان زنجان را با آسیب‌های جبران ناپذیری مواجه سازد.

حال از حضرت عالی که همواره به عنوان پشت و پناه صنعت و معدن کشور به شمار می روید تقاضا داریم با ملاحظه جمیع موارد فوق به دغدغه های جمع حاضر توجه ویژه مبذول فرموده و دستور فرمایید عنایت به کار کارشناسی در حوزه موارد فوق، مقدمه هرگونه تصمیم گیری قطعی در زمینه وضع عوارض بر صادرات سنگ آهن قرار گیرد.

لازم به ذکر است جمع حاضر آمادگی دارند در صورت صلاحدید در جلسه ای گزارش مشروح کارشناسی تهیه شده در همین زمینه را تقدیم حضور نمایند و از رهنمود های جناب عالی بهره مند گردند.

ضمن سپاس فراوان حسن توجه و عنایت جنابعالی را در این زمینه مسئلت داریم.