مردی که مرگ را موهبت می‌دانست/ در مقام یک اصولگرا، اصلاح طلب بود/ افروغ از انقلابی‌گری‌اش پشیمان نبود

به گزارش خبرنگار ایلنا، مراسم بزرگداشت عماد افروغ صبح امروز با حضور وزرای اسبق و کنونی عرصه فرهنگ و سیاست همچنین حاج علی اکبری، کلانتری، حداد عادل، علی مطهری، امامی و… مسئولان فرهنگی و سیاسی و مرور خاطرات در تالار وحدت برگزار شد.

افروغ هیچگاه از گذشته خود پشیمان نشد

صفار هرندی (وزیر اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی) با اشاره به استواری و فروزش عماد افروغ گفت: سابقه آشنایی ما به دهه ۶۰ بازمی‌گردد. زمانی که لباس سپاه به تن داشتیم. در آن زمان مرکزی بود که سپاهیان را برای‌عدم حضور در دسته‌ها و گروه‌های مختلف بررسی می‌کرد و عماد و افروغ به واسطه شخصیت استواری که داشت مسئول این بخش در شیراز بود. همیشه عالمانه با موضوعات روبه رو می‌شد و در عین حال مبارز همیشگی بود و همین امر سبب محبوس شدن او در انگلستان شد. حتا اعتصاب غذای دو هفته‌ای هم صلابت او را کم نکرد. او در مقام یک اصولگرا، اصلاح طلب بود. تکیه بر اصول چیزی است که برخی از آن غفلت کرده اند.

صفار هرندی تصریح کرد: عماد افروغ هیچگاه از گذشته خود پشیمان نشد در حالی که هستند کسانی که در شرایط سخت زمانه از کرده‌های خود پشیمان می‌شوند اما افروغ نشکست.

او ادامه داد: زمانی که رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس هفتم بود ما را به عنوان وزیر برای پاسخگویی فرامی‌خواند اما هیچگاه از این فراخواندن نگران نمی‌شدم. اصرار داشت که باید مقوله پوشش و آراستگی ظاهری را با قانون مد و لباس دنبال کنیم. ما نیز ملزم به پاسخگویی بودیم.

افروغ روشنفکری مبناگرا بود

سیدعباس صالحی (وزیر اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامی و مدیر مسئول روزنامه اطلاعات) نیز درخصوص عماد افروغ گفت: او در روشنفکری انقلابی طی ۱۵۰ سال گذشته نقش متمایزی داشت. روشنفکران ما طی این سال‌ها مقلد، مزعزع و مبناگرا بودند و افروغ مبناگرا بود که به او استواری می‌داد. نظریه تولیدی داشت و در حوزه هستی شناسی، انسان شناسی، دین، جامعه، علم و معرفت نظرات خود را داشت.

او ادامه داد: افروغ، طلایه‌دار و قالب‌شکن بود. در ساختار رسمی نماند و قالب‌ها را زنجیره‌های رعیت‌پرور می‌دانست. در حوزه علم و سیاست در قالب‌ها نماند. همچنین در میان روشنفکران غارنشین، برج‌نشین و متن‌نشین اجتماعی در دسته آخر می‌گنجید.

او با نقل خاطره‌ای از افروغ گفت: او موقع خرید عبوس نبود و با جامعه ارتباط روان داشت. به مناسک مختلف مذهبی تعلق داشت از مداحی گرفته تا حسینیه داری و… نسبت افروغ با معنویت گرایش به آن بود. معنویت در زندگی عملی و عینی او نمودار بود. با مرگ نسبت قابل تاملی داشت. مرگ را موهبت می‌دانست.

اعتقاد افروغ به مرگ و قرآن و نسبت معرفت دینی

حجت الاسلام حمید پارسانیا (عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و استاد دانشگاه) نیز درخصوص عماد افروغ گفت: حدود ۳ دهه با او مانوس بودم. عمده فعالیت نظری‌اش در حوزه علوم اجتماعی بود و کارهای اخیر او در رئالیسم انتقالی دستگاه بود. انگیزه او برای این انتخاب و عقلانیت انتقادی که مطرح می‌کرد این بود که به دنبال جایگاهی در حوزه علوم اجتماعی بود که با حلقه فرانکفورت و. . تفاوت داشت. تفسیر پوزیتیویستی علم را نمی‌پذیرفت. نسبت اراده و علم را مورد بررسی قرار داد.

او ادامه داد: نسبیت فهم و حقیقت را قبول داشت. دین را حق می‌دانست و با این وجود نسبت به علم هم نقد داشت. انسان را خالق حقیقت نمی‌دانست. به علم بومی اهمیت می‌داد و درون علوم اجتماعی به دنبال آن می‌گذشت. افروغ، تیپ خود را در این حوزه داشت. دغدغه حقیقت و پیوند علم و حقیقت بود. مرگ و قرآن و نسبت معرفت دینی یکی از دستاوردهای فعالیت اوست. به این امر می‌اندیشید.

پارسانیا خاطرنشان کرد: افروغ معتقد بود که انقلاب ریشه صدرایی دارد و این تفکر را اشاعه می‌داد. امیدواریم بتوانیم راه او را ادامه دهیم.

افروغ، جنگجو بود و او را ایستاده با مشت می‌دانستم

سعید ابوطالب (نماینده سابق مجلس شورای اسلامی) با اشاره به پاسخهایی که افروغ برای بیشتر سئوالات اجتماعی داشت، گفت: زبان افروغ را نمی‌فهمیدم از این رو علوم اجتماعی را دوباره خواندم.

او ادامه داد: افروغ جنگجو بود و او را ایستاده با مشت می‌دانستم. آدم مستقل شجاع کم داریم. افروغ مجال نیافت. ما اورا به لفور تبعید کردیم.

تذکار او یکی بود و چندگانه نبود

علی ربیعی (وزیر سابق کار) نیز درخصوص عماد افروغ گفت: با مرور افروغ می‌توان برداشت‌هایی داشت و از همه مهمتر اینکه همه ما روزی می‌رویم و مرگ حق است. همچنین مرور منش و رفتار انسان مهم است. اولین چیزی که از افروغ به ذهنم می‌رسید از شیوه زیست گرفته تا کردار و منش و اینکه دوگانه زیست نکرد. دوگانه حرف نزد و هرچه بود خودش بود. این روزها سیاست‌هایی اعمال کردیم که جامعه را به زیست‌های مختلف کشاندیم و نقاب‌هایی زده که مفید نیست.

او ادامه داد: افروغ به آنچه یافته بود بحث می‌کرد. تذکار او یکی بود و چندگانه نبود‌ای کاش می‌شد اکنون هم تذکاری داشته باشیم که چندگانه نباشد. افروغ عدالت بنیاد بود. سیاست ورزی را با آلودگی‌های انحرافی در هم نیامیخت. ساده می‌زیست و به سیاست هم به عنوان موضوع پژوهش می‌نگریست.

ربیعی خاطرنشان کرد: افروغ برای خدمت کردن به مردم ایدئولوژی نساخت. امروز بسیاری از مشکلات ما از کار نمایندگانی است که نماینده مردم نیستند بلکه فقط نماینده خودشان هستند.

او ادامه داد: رابطه نظریه و عمل را درک کرده بود. فقدان نظریه و خروارها نظریه بدون پایه و اساس مشکل اساسی جامعه ماست و افروغ به این امر اعتقاد داشت و صاحب نظریه بود. تذکار امروزه نیازمند عقل‌گرایی است و عقل‌گرایی خود انتقادی را لازم داریم. افروغ در میانه ایستاده بود و هرچند بی‌تفاوت نبود بلکه هر سو را نقد می‌کرد. او از انقلاب ناامید نیود بلکه از چیزهای دیگر ناامید بود.

افروغ از انقلابی‌گری خود پشیمان نبود

محمدمهدی اسماعیلی (وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی) نیز با گرامی داشت یاد و خاطره افروغ گفت: در یک سال پایانی عمر افروغ در ۴ حوزه با او همکاری داشتیم که با صراحت گفتار حضور داشت. در سال ۸۱ دانشجوی درس جامعه‌شناسی سیاسی افروغ بودم. یاد گرفتیم که با صراحت و شجاعت حرفمان را بزنیم. اصل آزاداندیشی جزو جدا نشدنی انقلاب اسلامی است و افروغ نظرات خود را می‌گفت و از انقلابی‌گری خود پشیمان نبود.

او ادامه داد: در آخرین دیداری که با او داشتیم که در منزلشان بود، افروغ آماده پرواز بود و با ذوق از دنیای پی از مرگ صحبت می‌کرد. در آخر هم عکس گرفتیم و من همیشه در صراحت شاگرد او حاضر می‌شدم.

در پایان نیز هدیه‌ای از سوی وزیر فرهنگ و ارشاد به خانواده افروغ اهدا شد.

عماد افروغ (تحلیلگر و جامعه‌شناس و رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس هفتم) سحرگاه شب بیست و سوم ماه رمضان ۱۴۰۲ درگذشت.