طرح پرونده ماسوله برای ثبت جهانی/ پیشنهاد پرونده مرکز تاریخی رشت برای ثبت در یونسکو

به گزارش خبرنگار ایلنا، ماسوله در سال ۱۳۵۴ در فهرست آثار ملی و در سال ۲۰۰۷ در میراث تاریخی یونسکو به طور موقت ثبت شد، اما ثبت جهانی آن تاکنون محقق نشده است. با این وجود بعد از ۱۶ سال پرونده شهر تاریخی ماسوله کامل و به یونسکو ارسال شده و قرار است به همراه پرونده زنجیره‌ای ۵۶ کاروان سرا و جنگل‌های دیزمار الحاق به جنگل‌های هیرکانی در اجلاس یونسکو به میزبانی ریاض عربستان مطرح شود. 

ولی جهانی (مدیرکل میراث فرهنگی، میراث فرهنگی و گردشگری گیلان) با اشاره به آنکه پرونده ماسوله در شهریورماه سال جاری در اجلاس یونسکو مطرح خواهد شد، گفت: پرونده ماسوله امسال در یونسکو مطرح خواهد شد و پرونده ثبت جهانی آن تکمیل است و مشکلی ندارد. 

او درخصوص وضعیت قلعه رودخان و اینکه آیا برنامه‌ای برای ثبت جهانی این میراث نیز در نظر گرفته شده‌است، گفت: فعلا برنامه‌ای برای ثبت جهانی قلعه رودخان نداریم. اما پرونده مرکز تاریخی رشت برای ثبت جهانی در دست تکمیل است. طبق صحبت‌هایی که با شهرداری رشت داشتیم برآن شدیم تا این پرونده را مطرح و به عنوان یک اثر جهانی پرونده را تکمیل کنیم. این مجموعه شامل میدان شهرداری، سبزه میدان، خیابان امام خمینی، خیابان شریعتی و… خواهد بود که تحت عنوان مرکز تاریخی رشت معرفی می‌شوند. برنامه ریزی کردیم که این پرونده را به وزارتخانه پیشنهاد دهیم تا تصمیم‌گیری در این خصوص انجام شود. قطعا این ثبت می‌تواند در حوزه حفاظت از بناها بسیار تاثیرگذار باشد. 

محمد سنایی راد (سرپرست روستای تاریخی ماسوله) نیز با اشاره به آنکه پرونده ثبت جهانی ماسوله در بهترین شکل ممکن نوشته و ارائه شد، گفت: پس از ارسال پرونده، کارشناس و ارزیاب یونکسو از ماسوله بازدید کرد و اکنون در انتظار طرح این پرونده در شهریورماه سال جاری در اجلاس یونسکو هستیم. 

او درخصوص وضعیت حفاظت و مرمت ماسوله گفت: امسال به واسطه اقداماتی که در راستای ثبت جهانی بود، موفق شدیم اعتبارات بیشتری برای ماسوله دریافت کنیم. مرمت و حفاظت بافت تاریخی ماسوله رادر پیش گرفتیم و از نظر اعتباری وضعیتمان مثبت بود. پروژه‌های مرمتی ما به صورت مشارکتی است و در سالی که گذشت، حدود ۱۵ مورد مشارکتی داشتیم و در سال پیش رو نیز حداقل ۲۵ پروژه مشارکت در مرمت خواهیم داشت. همچنین بحث‌های حفاظتی بخشی از سایت موزه را در دستور کار داریم. مرمت مسجد تاریخی قنبرآباد را نیز در نظر داریم. نسبت به سال گذشته اعتبارات بهتری در اختیار داشتیم. 

کاوش در کهنه ماسوله و تبدیل به سایت موزه

به گفته سنایی راد، با وجود آنکه عموما فصل تابستان زمان مساعد برای کاوش در ماسوله است اما امسال به دلیل انجام کارهای متعدد از جمله تکمیل برخی پروژه‌ها، انجام امور حفاظتی و تکمیل مجموعه‌ای از پروژه‌ها از جمله مرمت، بررسی و شناسایی و…؛ کاوش باستان‌شناسی انجام نشد و کارها در این حوزه به حفاظت از کاوش‌های گذشته در کهنه ماسوله اختصاص یافته. البته کار بررسی و شناسایی جدید در منظر تاریخی و فرهنگی ماسوله صورت گرفته که اخبار آن در آینده منتشر خواهد شد. 

سرپرست روستای تاریخی ماسوله درخصوص کاوش‌های انجام شده در کهنه ماسوله گفت: در گذشته کاوش‌هایی در این منطقه داشتیم که طی سال‌های گذشته آن را وسعت دادیم. سعی داریم موزه فضای باز در این منطقه داشته باشیم و در افق بلندمدت قصد داریم این منطقه را تبدیل به سایت موزه کنیم. کاوش‌های باستان‌شناسی یکی از اقدامات لازم برای تبدیل این محوطه به سایت موزه است. اکنون روال مطالعاتی در جریان است و قصد داریم برای سال آینده کاوش باستان‌شناسی در این محوطه داشته باشیم و اگر امکانش باشد دو تیم کاوش را برای افزایش سرعت، در منطقه به کار بگیریم. همچنین افزایش حفاظت را در منطقه مد نظر داریم و باید مسیرهای بازدید را تعریف و محوطه‌سازی کنیم. 

ساماندهی کابل‌های برق برای حفظ منظر بصری

او درخصوص وضعیت نهایی کابل‌های برق که منظر بصری ماسوله را بر هم زده بود نیز گفت: این کابل‌ها را به خودنگهدار تبدیل کردیم تا شرایط بهتری از قبل فراهم کند. کار مطالعاتی باید توسط اداره برق منطقه انجام شود. درحال حاضر ساماندهی این کابل برق‌ها انجام شده. نباید فراموش کرد که بافت تاریخی ماسوله زنده است و هر روز موضوعات جدید پیش می‌آید و باید درصدد رفع آن برآییم. هیچگاه نمی‌توان گفت تمام کارها انجام شده چراکه با یک بافت زنده که زندگی در آن جریان دارد روبه رو هستیم. باید بتوانیم راهکار ارائه دهیم و همه این موارد به معنای نقص ماسوله نیست. باید بتوانیم با جریان زندگی در ماسوله همراه شویم و همچون گذشته، مشکلاتی که پیش می‌آید را رفع کنیم. ضمن آنکه ضوابطی که برای ماسوله از همان ابتدای امر در سال ۱۳۹۳ در نظر گرفته شده با دقت نظر بوده است و اجرای این ضوابط بسیار اهمیت دارد. 

سنایی راد درخصوص قدمت ماسوله نیز گفت: بر اساس مستندات موجود، بافت ماسوله از زمانی که شکل شهری پیدا کرده است دارای قدمتی ۸۰۰ساله است اما قدمت تمدن ماسوله و زمانی که سکونتگاه‌های اولیه شکل گرفته به حدود ۴ هزار سال پیش می‌رسد. البته گزارش‌هایی دریافت کردیم که به گفته باستان‌شناسان، قدمت منظر فرهنگی و تاریخی ماسوله را می‌توان حدود ۸ هزار سال نیز در نظر گرفت.