کتابی عاشقانه از دوره قاجار

به گزارش خبرنگار ایلنا، کتاب «نامه‌های عاشق و معشوق در دوره قاجار: مراسلات عاشق و معشوق ستمگر» تصحیح و توضیح ندا مراد در ۳۱۵ صفحه با شمارگان ۳۳۰ نسخه و بهای ۲۴۰ هزار تومان در انتشارات مروارید منتشر و راهی بازار کتاب شد. 

در مقدمه مصحح آمده است: 

مراسلات عاشق، و معشوق ستمگر حاوی سی‌ویک نامه عاشقانه و سی‌ویک جواب این نامه‌ها در بیان احوال عاشق و معشوق و وقایع میان ایشان است که در آن عاشق اول از سوز دل خود در ابتدا به نثر و بعد به نظم سخن می‌گوید و بعد معشوق نیز به همان سبک جواب می‌دهد. در بخش «ابیات مناسب مقام» از سروده‌های بسیاری بهره برده تا به اثر عمق و تأثیر بیشتر بخشد. «مجرم» تخلص راقم سطور این تحریر است که در هیچ‌کدام از منابع و تذکره‌های این دوره مطلبی درباره او و مراسلات عاشق و معشوق نیامده‌است. از این منظر، نام و نشان و تألیف او خالی از ابهام نیست و با اطلاعات موجود درباره احتمال ارتباط مذکور با مجرم یزدی، مجرم کشمیری و چند تن دیگر نمی‌توان اظهارنظر قطعی داد. 

مراسلات عاشق، و معشوق ستمگر اثری غنایی و بیانگر حالات درونی نویسنده نامه‌ها است؛ مراسلاتی که از سوز دل عاشقش حکایت می‌کند و حتی عبارات و جملات خبری‌اش چنان لطیف، عاطفی و دل‌نشین است که هر شنونده‌ای را سر ذوق می‌آورد. در واقع، عاطفه ماده خام و اولیه این مراسلات است. 

در مراسلات عاشق و معشوق، زمان، مکان، نام و نشان عاشق و معشوق مجهول و نامشخص است. نویسنده، شاید نام و نشانی از عاشق و معشوقی خاص مدنظر نداشته و قصد او از نوشتن این مراسلات شرح و وصف‌حال عشاق واقعی بوده است. 

این نامه‌ها با زاویه دید اول‌شخص به رشته تحریر درآمده است. 

در پشت جلد کتاب آمده است: 

کتاب حاضر حاوی سی‌ویک نامۀ عاشق و سی‌ویک پاسخ معشوق، و شرح احوال و وقایع میان این دو است که از دورۀ قاجار بر جای مانده است. در این نامه‌ها از سوز دل عاشق و جلوۀ معشوق نشانه‌های متعددی است و علاوه بر نثر، از شعر فارسی هم در نگارش آن‌ها بهره‌یابی شده است. تصحیح این کتاب بر اساس نسخه‌های خطی موجود در کتابخانه‌های معتبر ایران انجام گرفته، و نام گویندگان شعرها نیز به دست داده شده است. کتاب نامه‌های عاشق و معشوق در دورۀ قاجار مجموعه‌ای است بسیار خواندنی که هم دوستداران آثار عاشقانه، و هم علاقه‌مندان ادبیات فارسی از مرور آن لذت خواهند برد.

بیژن تلیانی