بازگشت علی رهبری به ارکستر سمفونیک با پیام صلح

به گزارش خبرنگار ایلنا، سرانجام ارکستر سمفونیک تهران در پایان سه سال تعطیلی با مدیریت هنری علی رهبری احیا می‌شود. رهبری قصد دارد پیش از عید؛ سمفونی شماره 9 بتهوون را با نوازندگان ارکستر سمفونیک روی صحنه اجرا کند. این باید سخت‌ترین تمرین اعضای ارکستر سمفونیک تهران با یک رهبر حرفه‌ای و بین‌المللی باشد.

پیروز ارجمند)مدیرکل دفتر موسیقی ارشاد) درباره شرایط ارکستر سمفونیک تهران در این سال‌ها گفت: ارکستر سمفونیک تهران در این هشت سال دچار تلاطم شدیدی شده بود و ما تصمیم داشتیم تا این بار ارکستر را به سمتی ببریم که به سطح درجه یک در دنیا برسد. برای تحقق این مسئله یک اصل کلی وجود داشت و آن هم حضور یک رهبر متخصص و درجه یک بود.

او ادامه داد: ما می‌دانستیم که معتبرترین رهبر نه تنها در ایران، بلکه در شرق، استاد علی رهبری است اما حضور ایشان در ایران مستلزم کارهای بسیاری مانند تامین منابع مالی، ساختار و چارت سازمانی برنامه‌های فعلی و سالیانه وماهیانه، رپرتوار، آرشیو و کتابخانه و سایر مسائل ارکستر بود که خوشبختانه در شش ماه اول فعالیت‌هایمان درکنار این مسائل توانستیم آزمون‌های ارکستر را نیز برگزار کنیم.

وی درباره دعوت علی رهبری به ایران توضیح داد: بعداز اینکه تمامی کارها انجام شد؛ ما به خودمان اجازه دادیم تا ایشان را به ایران دعوت کنیم. طی دو روز گذشته مذاکرات فشرده ما با آقای رهبری،‌ مرادخانی و جمالی؛ در نهایت می‌توانم بگویم که من در طول این مدت هیچ وقت به اندازه زمانی که حضور آقای رهبری در ایران قطعی شد؛ خوشحال نبودم.

ارجمند درباره سمت و فعالیت‌های علی رهبری در ارکستر سمفونیک تهران گفت: آقای رهبری به‌عنوان مدیر هنری ارکستر با ارکستر همکاری می‌کند که به نوعی مغز متفکر و راهبر هستند. به این ترتیب سمت و سو و پیشرفت ارکستر تماما در دست آقای رهبری خواهد بود که شاید مهمترین مسئله درباره فعالیت‌های یک ارکستر، حضور مدیر هنری متخصص است که مسائل مهمتری را فراتر از رهبر ارکستر پیگیری خواهد کرد. البته آقای رهبری کنسرت‌هایی را در طول سال همراه با ارکستر رهبری خواهد کرد.

بهرام جمالی(مدیر بنیاد رودکی) درباره جلسات خود با علی رهبری توضیح داد: ما 48 ساعت جلسات  فشرده‌ای داشتیم و با یک برنامه فوق‌العاده کامل از سوی آقای رهبری مواجه شدیم. تمام دغدغه‌هایی که در طول این مدت برای ارکستر سمفونیک مدنظر ما بود؛ در همین 48 ساعت با برنامه های آقای رهبری محقق شد.

او درباره اینکه چرا بنیاد رودکی وارد مسائل ارکسترها شده؛ اظهار داشت: بنیاد رودکی یک شخصیت عمومی وغیردولتی است که می‌تواند رویکردی بدون وابستگی به دولت را ارائه دهد تا تمام مسائل مالی و پایداری ارکستر به دوش دولت نباشد. در این‌صورت، بودن یا نبودن یک ارکستر وابسته به دولت نخواهد بود زیرا ما در طول سال‌های گذشته همواره شاهد بودیم که پایداری ارکسترها با وابستگی به دولت مورد تهدید قرار گرفته است.

وی در پایان از حضور علی رهبری به‌عنوان رهبر ارکستر سمفونیک ابراز خوشحالی کرد و گفت: امیدوارم ارکستر به نحو شایسته‌ای در حد و اندازه‌های استاندارد بین‌المللی حاضر شود و ما هم تمام قد برای حل تمام مسائل حضور خواهیم داشت.

علی رهبری(مدیر هنری ارکستر سمفونیک) نیز درباره حضورش در ایران گفت: آدم‌هایی مانند من برای این مملکت هستند که کار موسیقیایی خود را در سطح خیلی پایین از همین مملکت آغاز کردند. اگر من به برلین رفتم وابسته به استادانم در ایران بوده است. من همواره این شانس را داشته‌ام که هر کاری که دوست دارم را انجام دهم و البته به خاطر همین مسئله اسم من در دنیا بد دررفته است و می‌گویند علی رهبری آدم خیلی جدی و بداخلاقی است.

او با اشاره به فعالیت‌های موسیقیایی قبل از انقلاب خود بیان کرد: زمانی که من مدیریت ارکستر را در تهران به عهده داشتم یک مشکل بزرگ وجود داشت و آنهم حضور خارجی‌ها در ارکستر سمفونیک بود. در آن زمان من به وزیر وقت گفتم شما که اینقدر برای حضور خارجی‌ها در ایران سرمایه‌گذاری می‌کنید؛ اگر روزی این نوازندگان از ایران بروند هیچ جیزی برایمان باقی نمی‌ماند. در شرایطی که نوازندگان ایرانی نمی‌توانستند آرشه ویلون تهیه کنند؛ هزینه‌های عجیبی برای حضور خارجی‌ها در ایران می‌شد.

وی افزود: در آن زمان من با دلخوری‌های بسیاری از ایران رفتم که البته منجر به فعالیت‌های بین‌المللی‌ام شد. هیچگاه نمی‌دانستم که آیا به ایران بازخواهم گشت یا نه اما ناراحت بودم که کارهایم در ایران نیمه تمام باقی مانده است.

این رهبر ارکستر با اشاره به اینکه احیای ارکستر سمفونیک تهران و رساندن آن به سطح‌های بین المللی همواره آرزویش بوده؛ گفت: قبل از انقلاب من به دلیل مشکلات زیادی از ایران رفتم و نتوانستم به آرزوی خودم نسبت به احیای ارکسترها در حد و اندازه‌های بین‌المللی دست پیدا کنم. تنها ده سال پیش حضور کوتاهی در ایران داشتم که خوشبختانه منجر به یک کنسرتی باشکوه همراه با ارکستر سمفونیک شد. حالا امیدوارم که پس از چهل سال بتوانم اتفاقاتی که موردنظرم بود را در ارکستر سمفونیک رقم بزنم.

او درباره حضور ده سال پیش خود در ایران گفت: ده سال پیش که از پاریس به وین می‌آمدم؛ خواهرم به من گفت تا نزد خانم قصری برویم. وقتی خانم قصری من را دیدند پرسیدند که از کجا می‌آیم و من گفتم از پاریس. او به من گفت چرا از ایران نمی‌آیی. با شنیدن این حرف به خودم آمدم و درواقع به نوعی به من برخورد اما در جواب به او گفتم در طول این سی سال هیچکس مرا به ایران دعوت نکرد. خانم قصری به من گفت که به ایران می‌رود و مراتب حضور من را فراهم می‌سازد و اینگونه شد که ده سال پیش من به ایران آمدم و سمفونی نه بتهوون را با نوازندگان ایرانی در هفت شب اجرا کردم.

رهبری درباره مشکلاتش برای حضور درایران توضیح داد: در آن زمان مشکلات مالی باعث شد تا نتوانم همکاری خودم را با ارکستر سمفونیک ادامه دهم. روزی آقای کامکار نزد من آمد و گفت: "استاد می‌دانید این روزها بچه‌ها کار و زندگی‌شان را کنار گذاشتند و اگر چند روز دیگر کار را ادامه دهیم؛ آنها ورشکست خواهند شد. حقوقی که نوازندگان دریافت می‌کنند تنها با هزینه رفت وآمد آنها مطابقت دارد." من با شنیدن این حرف بسیار ناراحت شدم و تصمیم گرفتم تا دولت را برای رسیدن به سطح مطلوب مطالبات نوازندگان متقاعد کنم.

رهبری ادامه داد: من فکر می‌کردم که خیلی آدم مهمی هستم زیرا در تمام دنیا سر و کارمان با وزرا و اشخاص مهم مملکت بود اما زمانی که مطالباتم را به آن‌ها گفتم، کسی به من توجه نکرد. من می‌خواستم شرایطی ایجاد شود تا نوازندگان برای حل مشکلات مالی خود، مجبور به حضور در استودیوها و اجرای قطعات ارزان نشوند اما در نتیجه کسی به صحبت‌های من توجه نکرد و من مجبور شدم از ایران بروم.

وی درباره برنامه‌هایش برای ارکستر سمفونیک توضیح داد: ارکستر سمفونیک تهران قرار نیست ارکستر آقای معروفی، سنجری، دهلوی، فخرالدینی و حتی ارکستر علی رهبری باشد زیرا اگر این آدم‌ها بروند؛ ارکستر نابود می‌شود. ارکستر نباید مونوپل باشد. وقتی می‌گویند به دوران طلایی ارکستر نگاه کنیم من متوجه نمی‌شوم که دقیقا به چه زمانی اشاره می‌کنند. اگر منظورشان دوران قبل از انقلاب است که من می‌توانم به جرات بگویم در آن زمان نیز ارکستر در حد و اندازه‌های بین‌المللی نبود اما امیدوارم که باشرایط کنونی ارکستر را به حد و اندازه‌های بین‌المللی برسانیم که البته راهی طولانی در پیش است.

این رهبر ارکستر با تاکید بر اینکه نباید ارکستر بلوکه شود؛ بیان کرد: متاسفانه در گذشته گفته می‌شد که که یک رهبر که هیچ موقعیت فعالیت موسیقیایی در دنیا ندارد به ارکستر سمفونیک بیاید و یکجا بنشنید و هیچکس را در ارکستر راه ندهد. ارکستر باید میزبان رهبرها و سولیست‌های بزرگ دنیا باشد و این اشتباه بزرگی است که فکر کنیم یک ارکستر باید رهبری دائم و ایرانی داشته باشد. هم‌اکنون نیز در ارکسترهای بزرگ دنیا نیز رهبر ارکستر لزوما نباید اهل همان کشور باشد.

رهبری درباره آزمون‌های ارکستر گفت: خوشبختانه تاکنون آزمون‌هایی برای انتخاب نوازندگان برگزار شده با این حال قرار است تا فردا جلسه‌ای همراه با نوازندگان ارکستر سمفونیک داشته باشیم و درکنار آن‌ها هر نوازنده‌ای که احساس می کند سطح مناسبی دارد، به این جلسه بیاید تا نوازندگان موردنظر را پیدا کنیم.

او ادامه داد: به عقیده من یک ارکستر با 15 نوازنده حرفه‌ای بازخورد بهتری نسبت به یک ارکستر 60 نفره ضعیف خواهد داشت. من تمام هدفم، احیای ارکستری با بهترین نوازندگان است که خوشبختانه نوازندگان ایرانی این مسئله را ده سال پیش نیز ثابت کردند.

مدیر هنری ارکستر سمفونیک درباره برنامه‌ی کنسرت ارکستر گفت: من دو روز دیگر به وین برمی‌گردم تا برنامه‌هایم را در خارج از کشور را کنسل کنم و پس از آن، تمرینات را آغاز می‌کنیم تا قبل از عید کنسرتی را در سه شب برگزار کنیم. در این کنسرت، سمفونی شماره 9 بتهون اجرا خواهد شد.

وی درباره علت انتخاب سمفونی شماره 9 بتهوون به‌عنوان اولین رپرتوار اجرایی ارکستر، بیان کرد: سمفونی شماره 9 بتهوون، رپرتواریست که پس از اجرای آن قطعا بازتاب بین‌المللی‌اش را خواهیم دید و اجرای آن نیز در تمام دنیا، به‌عنوان رپرتواری پیچیده و دشوار برای نوازندگان و رهبر ارکستر شناخته شده است. این سمفونی به نوعی همان پیام صلح و دوستی و بنی‌آدم اعضای یکدیگرند را به همراه دارد.

در ادامه‌ی این نشست؛ پیروز ارجمند در پاسخ به اینکه چرا در یک سال گذشته از نام منوچهر صهبایی به‌عنوان رهبر ارکستر سمفونیک تهران یاد می‌شد، توضیح داد: برنامه‌ریزی ما بعداز اینکه نتوانستیم در ابتدای با آقای رهبری به توافق برسیم،‌ استاد منوچهر صهبایی بود اما وقتی استاد رهبری پذیرفتند که در این سمت کنار ما باشند،‌ ما از حضور استاد رهبری به‌عنوان رهبر ارکستر سمفونیک تهران استفاده کردیم. البته آقای صهبایی در این مدت همکاری بسیار شایسته‌ای با ما داشتند و همانطور که آقای رهبری اشاره کردند، این هنرمند شایسته موسیقی کشورمان کنار ارکستر سمفونیک تهران حضور خواهند داشت.

وی در معرفی شورای فنی ارکستر سمفونیک تهران نیز گفت: نادر مرتضی‌پور،‌ حمید عسگری، سعید شریفیان، هوشنگ کامکار و فردی که به‌عنوان کنسرت مایستر ارکستر سمفونیک تهران معرفی می‌شود، اعضای شورای فنی این مجموعه را تشکیل می‌دهند. لازم است یک نکته را بگویم که ما درباره آقای صهبایی رعایت اخلاق را کردیم. البته برخی از موارد هم است که نمی‌شود آنها را رسانه‌ای کرد. بنابراین شما نخواهید به خاطر رعایت برخی از ملاحظات، من مسائل مربوط به دفتر موسیقی و آقای صهبایی را رسانه‌ای کنم.

جمالی نیز درباره شرایط اقتصادی نوازندگان ارکستر گفت: جریان اقتصادی ارکسترها یکی از مهم‌ترین مسائلی است که باید در نظام مدیریت فرهنگی کشور تکلیفش مشخص شود، بنابراین به‌طور حتم در نشست‌های بعدی؛ اطلاعاتی پیرامون نحوه پرداخت دستمزد، بیمه و مسائل صنفی هنرمندان نوازنده ارکستر سمفونیک تهران ارایه می‌شود.

رهبری با اشاره به خاطره‌ای از کار با نوازندگان ارکستر پارسیان در ترکیه گفت: سه سال پیش حدود ۳۰ نفر از نوازندگان ایرانی که بین  ۱۸ تا ۳۰ سال سن داشتند با هزینه خودشان بلیت خریدند و به ترکیه سفر کردند. آنها آمده بودند تا من دو هفته با آنها کار کنم. در هیچ جای دنیا چنین نوازندگانی با این روحیه عالی را نمی‌بینیم. همین نوازندگان در عرض دو هفته چنان پیشرفتی کردند که من گفتم به خاطر شما حاضرم به ایران برگردم. جالب اینجاست که این نوازندگان هیچ درخواستی برای اجرای کنسرت نداشتند. نوازنده و موزیسین ایرانی، این است و من در همه‌ جای دنیا به آنها افتخار کردم.

رهبری با تاکید بر اینکه قرار نیست وزارت ارشاد بنگاه شادمانی باشد؛ گفت: من همواره با عوام فریبی و کارهای پوپولیستی مخالف بودم. ارکستر سمفونیک تهران قرار است تا رپرتوارهای جدی روی صحنه بیاورد و اولویت‌ ما فعالیت‌های ماهانه است. قرار نیست که ارکستر سمفونیک تنها برای مناسبت‌ها به اجرا بپردازد.

رهبرارکستر سمفونیک تهران در ادامه با اشاره به حمایت‌هایی که قرار است از ارکستر صورت بگیرد؛ گفت: آقای وزیر و معاون وزیر به نظر جدی می‌آیند و امیدوارم شاهد اتفاق‌های خوب در این زمینه باشیم. من مسئولیت کل ارکستر را برعهده گرفتم و سعی خواهم کرد ظرف ۱۰ روز آینده ارکستر برپا شود.

علی رهبری درباره اینکه آیا تضمینی برای رفع مشکلات ارکستر سمفونیک تهران وجود دارد یا خیر؟ توضیح داد: من بیش از ۴۰ سال است که به‌عنوان یک رهبر بین‌المللی ارکستر به فعالیت مشغولم و باید بگویم که ارکستر همیشه مشکل خواهد داشت اما زمانی فعالیت‌های ارکستر متوقف می‌شود که مشکلات قابل حل نباشد. آنطور که دیدم گویا تمام مسئولان می‌خواهند دست به دست هم دهند و مشکلات را حل کنند. گرچه خیلی‌ها می‌گویند مشکل ارکسترها مالی نیست، ولی من می‌نگویم تنها مشکل مالی است. به‌طور کلی من درباره مسائل هنری ارکستر می‌توانم تضمین بدهم.

وی افزود: متاسفانه به دلیل برخی ناآگاهی‌ها، وقتی یک نوازنده سنش بالا می‌رود، از ارکسترها کنار گذاشته می‌شود. به عقیده من هر نوازنده‌ای می‌تواند در هر سنی خوب کار کند. ما در ارکستر سمفونیک از تمام نوازندگانی که حرفه‌ای کار می‌کنند؛ استفاده خواهیم کرد و تا تابستان هر ماه یک کنسرت توسط ارکستر برگزار خواهد شد.

رهبری با اشاره به اینکه مجلس و دولت باید از ارکستر حمایت کنند؛ بیان کرد: برخی می‌گویند موسیقی حرام است اما  ایران مملکت موسیقی است، دین ما دین خواندن است و فقط حرف زدن نیست. شما می‌توانید قشنگ‌ترین ریتم‌ها را در نوحه‌ها و سینه‌زنی‌ها ببینید. این‌ها برای همه ما مهم است. بنابراین دولتمردان باید از من حمایت کنند. ۳۰ سال کسی از من خبری نگرفت و تنها رسانه‌ها همواره به من لطف داشتند و فعالیت‌هایم را پیگیری می کردند.

مدیر هنری ارکستر سمفونیک از حضور دیگر رهبرهای ایرانی در ارکستر سمفونیک خبر داد و گفت: من باتوجه به شرایط از رهبرهایی مثل آقای صهبایی، روحانی،‌ خلعتبری، کاشف و ... دعوت خواهم کرد. ارکستر سمفونیک تهران قرار است تا از حالت مونوپل بیرون بیاید و من تمام تلاشم را برای ارائه بهترین‌ها انجام خواهم داد. زمانی که من دیدم آقای روحانی از احیای ارکسترها سخن می‌گوید واقعا خوشحال شدم و به همسرم گفتم درصورتیکه این مسئله محقق نشود هم، چنین صحبتی ازسوی یک رئیس‌جمهور واقعا خوشحال‌کننده است.