خبرگزاری کار ایران

تابلوى 105 ساله‌ی کمال‌الملک چگونه به حراج تهران رسید؟

شوراى سه نفره متشکل از کارشناسان هنر کلاسیک و میراث فرهنگى، صحت و سلامت تابلوى نقاشى کمال‌الملک در حراج تهران چهارم را تایید کرده و سپس این تابلو در این حراجى ارائه شد.

به گزارش ایلنا؛ نعمت‌الله کیکاوسى (کارشناس هنر کلاسیک و سنتى ایران و مشاور چهارمین حراج تهران) گفت: بنده درکنار اساتید «هادى سیف» و  «محمود افتخارى» به عنوان شوراى سه نفره تایید آثار بخش کلاسیک حراج تهران، پس از بررسى کامل و حصول اطمینان از اینکه تابلوى کمال‌الماک کاملا اصل است؛ آن را براى حضور در حراج پیشنهاد دادیم و باعث تاسف است هر کسى بدون دانش و ارائه مدرک و سند، یک اثر شاخص را تقلبى مى‌خواند.

کیکاوسى در پاسخ به برخى شائبه‌ها گفت: تابلوى کمال‌الملک که در این حراجى ارائه شده؛ چهره «دوست‎محمدخان معیرالممالک» را به تصویر کشیده است. این تابلو توسط یکی از نوه‎های پسری معیرالممالک برای شرکت در حراج ارائه شده است. شاید علت اینکه بعضی افراد در صحت این تابلو دچار تشکیک شده‌اند؛ تعمیر یکى دوباره آن بوده است. این اثر 105 سال قبل خلق شده و شاید در این مدت وضعیت نگهداریش آن‌طور که باید مناسب نبوده لذا آسیب دیده است.

او افزود: در فرایند تعمیر این نقاشى، بوم آن دوبله شده است. وقتی بوم اولیه بر اثر مرور زمان دچار آسیب می‎شود، بوم دیگری پشت بوم اصلی قرار می‏‌گیرد که در اصطلاح به آن دوبله می‌گویند. البته تابلو حدود 10 درصد آسیب دیده است.

این کارشناس میراث فرهنگى تاکید کرد: این شیوه تعمیر در همه موزه‎ها از جمله موزه‌هاى سعدآباد و گلستان نیز انجام می‎شود، این تابلو به وسیله مرمت‎کاران دارای صلاحیت و کاربلد مرمت شده است.

او افزود: این اثر به وسیله شوراى سه نفره شناخته شده مورد تایید قرار گرفته و مدارک تایید آثار از سوی این افراد موجود است. یکی از کارشناسان این گروه که بیش از 10 جلد کتاب درباره مکتب کمال‎الملک نوشته است آقای هادی سیف است. آقای سیف با همه شاگردان کمال‎الملک محشور بوده و هم آثار آنها را از نزدیک دیده و هم درباره آنها کتاب نوشته است. او درباره ابولحسن‏‌خان صدیقی، علی اکبر یاسمی، علی اکبر صنعتی و نیز مکتب کمال‎الملک چندین کتاب نوشته است. دیگر کارشناس نخبه ما در تایید این آثار آقای محمود افتخاری است که بیش از 30 سال رییس موزه ملی ایران بودند؛ خود من هم عضو این گروه بوده‌ام.

او در توضیح بیشترى درباره پیشینه تابلوى ارائه شده در حراج تهران گفت: کمال‌الملک در دوره پنج پادشاه ناصرالدین شاه، مظفرالدین شاه، محمدعلی شاه و رضاشاه نقاش‎باشی بوده و تنها برای رجال کار می‌‏کرده و کارهای او به ندرت دست مردم عادی بوده است. صاحب تصویر این اثر، آقای دوست محمدخان، پسر دوست علی نظام‎الملک معمار باغ فردوس و شمس‌‏العماره است. دوست محمدخان هم نقاش، هم عکاس و هم خوشنویس بود و افرادی مثل اسماعیل جلایر و میرزا غلامرضا اصفهانی در دستگاه این فرد کار می‏‌کردند، او داماد ناصرالدین شاه و مشوق هنرمندان در آن زمان بود. کمال‎الملک برای قدردانی از حمایت‌های دوست محمدخان از هنر پس از مرگ او، این چهره را از روی عکس کار کرده است. این اثر به پسر دوست محمدخان رسید و پس از او نیز این تابلو دست به دست چرخید تا اینکه به دست یکی از نوادگان پسری دوست محمدخان رسید که امروز در حراج تهران براى اولین بار پس از خلقش فروخته شده است.

او درباره کارشناسى آثار هنرى کلاسیک و سنتى ایران گفت: ما در ایران در زمینه شناخت آثار مدرن و کلاسیک کارشناسانی داریم که در زمینه کارهای کلاسیک، تعدادشان کمتر است. این کارشناسان بوم و رنگ را بررسی مى‌کنند. مثلا در کار کمال‎الملک ترک‏‌هایی که در رنگ ایجاد شده؛ می‏‌تواند کارشناس را به قدمت اثر راهنمایی کند. اما متاسفانه گاهى هر کسی به خود اجازه می‌دهد که بدون دانش و ارائه سند درباره اصالت آثار اعلام نظر کند که مایه تاسف است.

او درباره مقایسه قیمت تابلوى کمال‌الملک و سهراب سپهرى گفت: موضوع بدیهى و روشن است، در سال 2006 که برای نخستین بار حراج آثار مدرن در کریستیز دوبی برگزار شد، تابلوهای سهراب سپهری حداکثر 10 یا 20 میلیون بود یا کارهای محمد احصایی 100 هزار دلار فروخته شد، چون قبل از آن در ایران حداکثر سه چهار میلیون بود و کم‌کم بالا رفت و حالا از یک میلیارد هم عبور مى‌کند. اما این نخستین بار بود که به ابتکار حراج تهران تابلویى از کمال‌الملک روى میز حراج رفت و اتفاقا دو و نیم برابر قیمت اولیه به فروش رفت، لذا به یقین در آینده با حضور مستمر آثار او در حراجى‌ها، کارهاى این استاد هم به قیمت‌هاى بسیار بالا دست خواهد یافت.

وی درباره برگزاری بخش هنر کلاسیک ایران در حراج تهران نیز اظهار کرد: حضور این آثار در حراج تهران در واقع یک نیت خیر بود. از آنجا که مسئولان حراج قصد دارند یک حراج مستقل در زمینه آثار کلاسیک، خوشنویسی و مینیاتور در آینده برگزار کنند تصمیم گرفتند این موضوع را با یک مجموعه اثر محدود امتحان کنند.

کیکاووسی همچنین درباره برگزاری حراج آثار هنری کلاسیک ایران به شکل مستقل گفت: صد در صد موافق هستم زیرا بعضی از هنرمندانی که مثلا اکنون در زمینه مینیاتور کار می‎کنند نمی‌توانند به درستی آثارشان را بفروشند و از این طریق زندگی خود را سپری کنند به همین دلیل خوب است که چنین آثاری به حراج راه پیدا کرده و هم به فروش رسیده و هم به قیمت اصلی خود نزدیک شوند.

در رزومه نعمت الله کیکاووسی، مدیر سابق موزه هنرهای زیبا کاخ‌موزه سعدآباد ، معاون اسبق فرهنگی کاخ موزه سعدآباد ، دبیر جشنواره‌های مجموعه فرهنگی -هنری سعدآباد ... آمده است.

چهارمین حراج تهران با خلق رکورد تاریخى ٢١ میلیارد و ٤٠ میلیون تومانى، هشتم خرداد ٩٤ برگزار شده است. در این حراج ١٢٦اثر ارائه شد که در میان شان براى نخستین بار ١١ اثر کلاسیک و سنتى چکش خورد.

کد خبر : ۲۸۵۶۹۵