«ریچارد چکنر» رییسِ هیات داوران جشنوارهی تئاتر فجر؟
مدیر امور بینالملل اداره کل هنرهای نمایشی، سیاستها و اقدامهای این اداره کل و اهداف و چشماندازهای پیش رو را تشریح کرد.
به گزارش ایلنا، مهرداد رایانی مخصوص، مدیر امور بینالملل مرکز هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در تبیینِ سیاستها و اقدامهای اداره کل هنرهای نمایشی در سطحِ بینالملل دو رویکردِ کلی، مبنی بر فراهم آوردنِ زیرساختهای لازم برای حضورِ آثار بینالمللی و اجرای عمومی و نیز تقویت بخش خصوصی در فعالیتهای بینالمللی را جزو اهداف اصلیِ دور جدید فعالیتهای این دفتر عنوان کرد. او که مدت سه ماه است در این سمت مشغول به کار شده افزود: "تشویق و تقویتِ حضورِ گروههای بینالمللی برای اجرا در تالارهای کشورمان، جزو اهداف بلند مدت ماست." رایانی اضافه کرد که "بینِ سالهای 1384 تا 1386 بحثِ تئاتر خصوصی در دفترِ پژوهش و انتشارات مرکز هنرهای نمایشی مطرح شد؛ زیرا نیازِ آن را احساس کردیم و میلی هم از سوی هنرمندانِ تئاتر وجود داشت و همچنین ارزیابیها نشان میداد که راهِ برون رفت از مشکلات با توجه به تعدادِ متقاضیان ارایهی تئاتر، حرکت به سمتِ تئاتر خصوصی است و نتیجه این شد تا با آگاهی به سمتِ تئاتر خصوصی برویم و به همین منظور سمینار تئاتر خصوصی در سال 1387 شکل گرفت. متاسفانه آن اطلاعات، مطالعات و مراقبت به درستی پیش نرفت و... الان هم این ارزیابی در سمتِ دیگری وجود دارد و تئاتر ایران با حضورِ گروههای بینالمللی و اجراهای متعدد پیش خواهد رفت؛ یعنی این میل دیده میشود و ارزیابی ما هم بر این است که این حضور میتواند به تقویتِ فضاهای فرهنگی، اقتصادی و حرفهای تئاتر کشورمان کمک کند؛ بنابراین حضورِ ذکر شده و حمایت از آن، جزوِ اهدافِ مدت ماست؛ البته به زمان و بستر سازی نیازمندیم و قطعن باید با مطالعه و مراقبت پیش رفت تا نقصانها کم باشد."
عضو هیات علمی و استادیار دانشگاه، الویتهای دومِ حوزهی بینالملل مرکز هنرهای نمایشی را معطوف به افرادی دانست که در بخشِ خصوصی و بینالمللِ تئاتر فعالیت میکنند. رایانی مخصوص، افزود: "سعی داریم تا با فعال کردنِ بخشِ خصوصی به نیازهای داخلی تئاترمان نیز پاسخ دهیم. برخی از خانمها و آقایانِ همکارمان همچون مریم کروبی، آلبرت بیگجانی، سپهر شریفزاده، لوون هفتوان، رامونا شاه و... ارتباطهای خوبی در عرصهی بینالملل ایجاد کردهاند و حفظ، ارتقا، تحکیم و گسترشِ ارتباط و همکاری با این افراد و نیز افزایشِ راههای ارتباطی را به فال نیک میگیریم. رفتهرفته مرکز هنرهای نمایشی بحثِ تصدیگری را رها خواهد کرد و همه چیز به دستِ متولیانِ بخشِ خصوصی و متخصصانِ آن خواهد افتاد و متولیانِ دولتی نیز به آنها مراجعه خواهند کرد. شواهد نشان میدهد که الگوی تعیین و تکلیف کردن یک مرکز و نهاد برای تمامِ تئاتر کشور، دیگر الگوی مقبول و شدنی نیست. علاقهی ما این است تا متخصصان و کاربلدان در عرصهی بینالمللی ورود پیدا کنند و نسلِ جدید هم در کنار آنها رشد نمایند. البته باید با آگاهی از شرایط و مقتضیات، آفتها و مشکلات را کنترل کرد تا با مسایلِ مخرب مواجه نشویم."
این نویسنده و کارگردان تئاتر دربارهی علاقه و نیازِ هنرمندان تئاترِ کشورمان و تمایلشان برای گپ و گفت با افرادِ صاحبنام و کار آزمودهی تئاتر و ارتقایِ کیفیِ آثارشان، رخ دادنِ چند اتفاقِ خوشایند را پیش رو خواند. او افزود: "ریچارد چخنر" از برجستگانِ تئاترِ معاصر به عنوان رییسِ هیات داوران جشنوارهی تئاتر فجر امسال به تهران خواهد آمد. دیگر داوران هم جزو بنامان این عرصه خواهند بود و در وقت مناسب معرفی خواهند شد. حضور کمپانی "شابونه" با نمایش "هملت" به کارگردانی "توماس استومایر" از کشور آلمان که همتراز با گروه "برلین آنسامبل" است، قطعی شده و بیتردید خاطرهی خوشِ اجرای "ننه دلاور" از کشور آلمان، بار دیگر در تالار وحدت با گروهی دیگر زنده خواهد شد. همراه با دکتر اسدی، دبیر جشنوارهی تئاتر فجر و پیمان شریعتی (معاون اجرایی مرکز) توانستیم تاکنون حضور شش گروه نمایشی را در بخشِ بینالمللِ جشنوارهی تئاتر فجر قطعی کنیم و این اتفاق، بسیار خوشایند است و در تاریخ جشنوارهی تئاتر فجر بیسابقه. دو جشنوارهی تئاتر کودک و نوجوان و جشنوارهی تئاتر خیابانی مریوان با آثار خوبی همراه شدهاند و بیشتر هم مدیون همکاری دبیران محترم و ستاد برگزاری جشنوارهها هستیم؛ اما قول میدهم که در جشنوارهی تئاتر فجر با همراهی دبیر جشنواره و رییس مرکز هنرهای نمایشی این سطح به بسیار خوب ارتقا یابد."
مدیر امور بینالملل مرکز هنرهای نمایشی شروع مجددِ فعالیتهای بینالمللی در این سه ماه را معطوف به ملاقاتها و جلساتِ متعدد با نمایندگانِ سفارتهای اسپانیا، ایتالیا، فرانسه، آلمان، لهستان، کرجستان، سوئد و... دانست که به دور از هیاهوی رسانهای و به شکلی آهسته و پیوسته دنبال شده است.
رایانی مخصوص، این جلسات را - که به همراه مهدی شفیعی، مدیر کل هنرهای نمایشی و پیمان شریعتی، معاون اجرایی اداره کل شکل داده – برای بهبودی شرایط و رسیدن به شرایطِ خوب ضروری دانسته و میافزاید: "حقیقت این است که وضعیتِ خوبی دربارهی ارتباطات بینالمللی نداشتیم و بسیاری از سرمایهها و ارتباطات از دست رفتهاند." این مدرس دانشگاه، احیای این وضعیت را در گروِ تلاشِ مضاعف هنرمندان و همکارانش خواند و اضافه کرد که "با توجه به ارزیابیها تاکنون برگزاری دو هفتهی فرهنگی – تئاتری پیشبینی شده است و امیدواریم با پیگیریها و قولهایی که به آقای شفیعی داده شده این اتفاقها تحقق یابند. هدف، معرفی بضاعتهای تئاتر ایران و حضور در چرخهی بینالمللی و بازار بینالمللی است. چهرههای بسیار خوبی از کشورمان در عرصهی بینالمللی فعالیت دارند؛ اما باید شمار آنها را افزایش داد. تردید ندارم که هنرمندان تئاتر ایران، جایگاه بهتری خواهند یافت اگر قول و قرارها و حمایتهایی که با آقای شفیعی به دنبال آن هستیم، تامین شود. حقیقت این است که برنامهریزی و اقدام در عرصهی بینالمللی هم به حمایتِ مادی نیاز دارد و هم به برنامهریزی درازمدت. بسیاری از هنرمندان و چهرههای شناخته شده، برنامهی یک و دو سالِ آتی خود را بستهاند و از الان باید به فکر سال آتی و یا دو سال آینده بود. با همین پیش فرض، حضور "فیلیپ زارلی" از برجستگان تئاتر امریکا و انگلستان در اواخر بهار سال آتی به مدت یک هفته در تهران و احتمالن اصفهان پیشبینی شده است. زارلی و چخنر دو تن از برجستگان تئاتر معاصر هستند که در حوزهی نظریهپردازی و به ویژه تئاتر شرق تبحر دارند و به شکل عملی نیز آثاری را کارگردانی کردهاند و از این منظر، تئوریسین اجرایی هستند. حضور این دو چهره در تئاتر ایران، نشاندهندهی یک میل و علاقهی آکادمیک و رو به جلو است. خوشبختانه از هر دو فردِ ذکر شده کتابهایی به زبان فارسی ترجمه شده. با همین زاویه دید است که اجراهایی از "مک برنی"، کارگردان معاصری که به پیتر بروک دوم شهره است در دستور کار قرار گرفته و یا ارتباط با "روبرت لیپاج" و "یوجینو باربا" و مواردی دیگری که به وقتش اطلاعرسانی خواهد شد."
این عضو هیات علمی و استادیار دانشگاه، حضورِ هنرمندان و کارشناسان در محافلِ بینالمللی را در دورِ جدیدِ فعالیتهای بینالمللی مرکز هنرهای نمایشی به منظورِ احیا و توجه جدی به ارتباطاتِ کارشناسی شده و دراز مدت و ثبتِ چهرهی حقیقی تئاتر کشورمان از اهدافِ دیگر مرکز هنرهای نمایشی برشمرد. دکتر رایانی مخصوص افزود: "حضور سه تن از مدیران و کارشناسانِ ارشد تئاتر در جشنوارهی تئاتر ادینبورگ (بزرگترین جشنوارهی تئاتر دنیا) آغاز این راه بود که با پیگیری بحثهای بلند مدت و نه مقطعیِ این حضور و اجرایی کردنشان، آیندهی درخشانی برای تئاتر ایران در عرصهی بینالمللی رقم زده خواهد شد." وی رصدِ دقیقِ فعالیتهای ITI و شعبات و زیر مجموعههای وابستهاش به منظورِ فراهم آوردن ارتباطِ موثر و رو به جلو و نیز استفاده از فرصتهای متعددِ بینالمللی را از جمله رویکردهای تبیینی و اصلی مرکز هنرهای نمایشی خواند و اعزامِ دو تن از نمایندگان تئاتر دانشگاهی (دکتر اسدی و دکتر دلخواه) در هفتهی گذشته به چهارمین جشنوارهی بینالمللی اتحادیهی جهانی مدارس تئاتر و نیز کنفرانس عمومی این اتحادیه را سر آغازی از این توجه دانست.
همچنین مدیر امور بینالملل مرکز هنرهای نمایشی، هماهنگی برای اعزامِ نمایندگان این مرکز برای دریافتِ جایزهی "گلدن مرمیدز" ایتالیا را که به جشنوارهی بینالمللی تئاتر عروسکی تهران - مبارک اهدا شد، یکی از مواردی دانست که بر تقویتِ هویتِ تئاتر ایران موثر است. وی استمرارِ این قبیل حضورها را که موجبِ پُر آوازه شدنِ تئاتر ایران است، مورد تاکید قرار داد و افزود: "این قبیل حضورها و نام برده شدنها یکی از اهداف ماست. به شخصه دنبال این هستم تا روزی پیامِ روز جهانی تئاتر را یکی از هنرمندانِ تئاتر ایران ارایه دهد و باید چنین شود. نباید سهم و توانمندی تئاترپیشگانِ ایران را فراموش کنند."
مدیر امور بینالملل مرکز هنرهای نمایشی راهاندازی شورای اعزام و تعیینِ الویتهای حمایتی مطابق با توانمندیهای مالی موجود، راهاندازی بازار بهارهی تئاتر ایران (Showcase) با حضورِ نمایندگانِ شماری از کمپانیهای بینالمللی در تهران، انتشار کتاب سالِ تئاتر و ارایهی تصویرِ واقعی از وضعیت و رشدِ تئاتر ایران، برپایی دو سمینار و یا سلسله نشستهای کاربردی دربارهی الگوها، بنگاهها و مدیریتِ تئاتر خصوصی و نیز تولیداتِ مشترک، فراهم آوردنِ تبادلات دانشگاهی و آموزشی و... را از دیگر اقداماتِ انجام شده در مدیریت جدید مرکز هنرهای نمایشی و این دفتر خواند که نشاندهندهی خبرهای خوشی برای آیندهی تئاتر در سطح بینالمللی است.