فرهنگ ایران در منطقه گسترش یافته/ نمایش هنری که از جامعه بحران‌زده بیرون می‌آید

به گزارش خبرنگار ایلنا؛ مزدک فیض‌نیا(کیوریتور غرفه ایران در ونیز و مدیر مرکز فیض‌نیا) در این نشست درباره دستاوردهای حضور ایران در پنجاه و ششمین بیینال ونیز گفت: یکی از مهمترین دستاوردهای بیینال ونیز؛ توجه خبری به آن بود. این توجه فارق از انتشار اخبار مثبت یا منفی؛ باعث مطرح شدن بی‌ینال ونیز شد. در طول سال‌های گذشته هیچگاه چنین توجهی به بی‌ینال ونیز نشده بود.

او ادامه داد: ایران در بی‌ینال ونیز برای اولین بار بود که در این سطح و به این شکل مدیریت رویداد انجام می‌داد. در این بی‌ینال ما برای اولین بار به گسترده‌ترین شکل حضور پیدا کردیم. ما روزانه به طور میانگین حدود 200 مخاطب داشتیم و این تعداد همچنان ادامه دارد. از سوی دیگر موقعیت جغرافیایی غرفه ایران به گونه‌ای بود که هیچ غرفه دیگری در اطراف آن وجود نداشت در نتیجه هر مخاطبی که به غرفه ایران می‌آمد؛ قطعا به قصد دیدن غرفه ما آمده بود و این مسئله آماری واقعی‌تر را در اختیار ما می‌گذاشت.

کیورتور نمایشگاه ایران در ونیز درباره پتانسیل فرهنگی ایران گفت: ایران تنها کشور منطقه است که می‌تواند از نظر فرهنگی ابعاد گسترده‌ای را نشان دهد. ما در این بی‌ینال دو پروژه معماری و پروژه‌ بچه‌های ونیز را داشتیم تا در طول مدت این برنامه همه در غرفه حاضر به پاسخگویی بودند این در حالی است که بسیاری از کیورتورهای غرفه‌های دیگر با گذشت مدت کوتاهی از برپایی‌ غرفه‌شان دیگر در غرفه حضور نداشتند و هیچ‌گونه اطلاعاتی از آنان در دسترس نبود.

فیض‌نیا یادآور شد: بازخورد مخاطبان از این رویداد خوب بوده و ستاره‌های عرصه هنر ایرانی و غیر ایرانی حضور داشتند؛ زمانی که «پرویز تناولی» به دیدن غرفه ایران آمد از وی درباره بازخورد مخاطبان پرسیدم که وی گفت کم پیش می‌آید که مخاطبان اینگونه از غرفه ایران استقبال کرده باشند.

وی خاطرنشان کرد: غرفه ایران تنها غرفه‌ای بود که پرونده جنبی نیز برای آن تعریف کردیم، یکی بحث معماری بود که از اول بی‌ینال شروع شد و فرهنگ ایرانی در این بحث نشان دادیم و تنها غرفه‌ای بودیم که بخشی را به اسم بچه‌ها اختصاص دادیم و می‌خواستیم برای بچه‌های ونیز، فرهنگ ایرانی را معرفی کنیم.

مارکو منگوتزو کیورتور دیگر غرفه ایران در ونیز در ابتدای سخنان خود گفت: من باور دارم که ما توانستیم نمایشگاهی درست و صحیحی برپا کنیم همانطور که می‌دانید بینال ونیز حکم یک ویترین بین‌المللی را برای هر کشوری دارد. آنچه در این بی‌ینال به دنبالش بودیم فرهنگ هنری ایران بود. هنر به عنوان یک سفیر در دنیا عمل می‌کند و ما هم در بی‌ینال ونیز خود را سفیران فرهنگی ایران می‌دانستیم.

مارکو منگوتزو همچنین با بیان اینکه بیینال ونیز قصد داشت تا نشان دهد مردم در یک منطقه بحرانی چطور زندگی می‌کنند گفت: ما در این بینال قصدداشتیم نشان دهیم که از منطقه‌ای با بحران‌های مختلف (جنگ داخلی،‌انزواع،‌جنگ خاموش و ...) چه آثار هنری می‌تواند بیرون بیاید.

او ادامه داد: ممکن است این سوال پیش بیاید که چرا من به عنوان فرد غیرایرانی باید سفیر فرهنگی ایران باشم اما واقعیت این است که من و مزدک فیض‌نیا با کمک یکدیگر نگاهی داخلی و خارجی به این برنامه داشتیم. من در طول مدت فعالیتم در ایران تلاش کردم تا به شناخت درستی از سیستم فرهنگی ایران برسم. به همین علت است که هر کسی وارد غرفه ایران می‌شد تنوع عظیم هنر ایران او را جلب می‌کرد. البته هر کس می‌تواند اثری را دوست داشته باشد یا نداشته باشد اما مهم این بود که ما آثاری قابل نقد را به بیینال ونیز ببریم.

وی افزود: ما معتقدیم که فرهنگ ایران در مرزها تعریف نمی‌شود و بسیار گسترده است گستردگی این هنر باعث می‌شود تا ما جهانی شویم. حرفی که می‌زنم جنبه تاریخی ندارد بلکه معطوف به آینده هم است. ریشه‌کردن فرهنگ یک کشور در محیط جهانی منوط به این است که تا چه حد می‌تواند خود را در جهان معرفی کند ما می‌توانیم درباره خوبی و بدی جهانی شدن ساعت‌ها بحث کنیم اما این اتفاق ناگزیر است فرهنگ ایران در منطقه گسترش یافته واین یک قدرت است.

مارکو منگوتزو درباره کتاب بازدیدکنندگان پنجاه و ششمین بینال ونیز گفت: ما در غرفه خود کتابی را قرارداده بودیم که بازدیدکنندگان در هنگام خروج از غرفه نظرشان را در باره آثار می‌نوشتند و این بسیار خوشحال کننده است که اکثر نظرات مثبت است. 

مزدک فیض‌نیا درباره گستره سنی هنرمندان حاضر در بینال ونیز توضیح داد: در هنر امروز مسئله دیگر معاصر، سنتی و مدرن و قدیمی نیست در پاویون ما هنرمندانی از 28 سال تا 80 سال حضور داشتند از طرف دیگر معاصریت به زنده‌بودن نیست برای ما مهم این بود که با چه المان‌هایی می‌توانیم به هدفمان برسیم در نمایشگاه‌ هم هنرمندان از دوره‌های مختلف در جهت این امر فعالیت کردند.

مارکو منگوتزو نیز درباره این موضوع گفت: من در ابتدا باید بگویم که جوانی مترادف مدرنیته و پیری مترادف سنت و حکمت نیست در بی‌ینال ونیز ما سعی داشتیم تا تنوع آثار هنری در ایران را نشان دهیم این آثار با سبقه افقی و عمودی تنوع تمایل و تنوع نسول را نشان داد توجه کنید که این یک پروژه کیورتوری است و ما یک ایده اولیه داشتیم و به دنبال کسانی بودیم که با این ایده ما همراهی کنند سوال ما در واقع این بود که هنر معاصر به چه چیز پاسخ می‌دهد وچه چیزهایی را نشان می‌دهد ما اکثر چیزهایی که در این برهه تاریخی عرضه می‌شود را نشان دادیم اما از سوی دیگر به خاطر پروژه‌ای که داشتیم ناگزیر بودیم آثار بسیاری از بزرگان را کنار بگذاریم چون در موضوع ما گنجانده نمی‌شد.

وی افزود: آنچه امروز به آن رسیدیم دروازه‌ای بزرگ است شاید در بینال بعدی یک نفر از ایران معرفی شود اما وقتی همگان آثار آن یک نفر را می‌بینند متوجه شوند پشت او خیلی هنرمندان دیگر هستند و او معرف آن هنرمندان است. اما در این نمایشگاه کارکردی مفید و صادقانه را در نظر گرفتیم ممکن است ایرادات و اشتباهاتی نیز وجود داشته باشد اما این اشتباهات هیچ ریشه اقتصادی و سیاسی ندارد.

مزدک فیض‌نیا درباره نقش صادق خرازی در این بی‌ینال گفت: وظیفه ما تشکر از حامیان این برنامه است آقای خرازی به واسطه وزنه سیاسی و فرهنگی خودشان کمک بزرگی به ما کردند ایشان مجموعه نفیسی از قرآن را دارند که احتمال دارد در پروژه بعدی ما در سال 2016 راجع به زیبایی‌شناسی‌ها و قرآن به ما کمک کنند و ما نیز با ایشان جلسه‌ای داریم.

مارکو منگوتزو نیز درباره صادق خرازی گفت: وقتی برای اولین بار آقای خرازی را دیدم ایشان را به عنوان فردی با فرهنگ شناختم من به عنوان یک مجموعه‌دار با ایشان که مجموعه‌دار بودند مواجه شدم و فهمیدم که ایشان به خوبی هنر ایران را می‌شناسد.