در پنجمین نشست تخصصی نقد کتاب ترانه نیاوران مطرح شد:
شاعرانگی موجب تلذذ در ترانه است
پنجمین جلسهی تخصصی نقد کتاب ترانه با بررسی مجموعه ترانههای پیام پاد با عنوان (نامی،شد دام ،آلایی) با حضور ابراهیم اسماعیل اراضی و نیلوفر لاریپور در فرهنگسرای نیاوران برگزار شد.
به گزارش ایلنا، امیر ارجینی شاعر، ترانه سرا و مدیر جلسه در ابتدای این نشست با ذکر این مطلب که در جلسات نقد کتاب نیاوران با کمال صداقت با آثار برخورد میشود و همه نقدهای ما نشان از رفاقت ماست؛ خاطر نشان کرد: ما در این جلسات بیشتر به نقاط ضعف میپردازیم، چراکه معتقدیم نویسنده میخواهد در آینده به نوشتن ادامه دهد و شناسایی نقاط ضعف برای او مفید خواهد بود.
وی ادامه داد: «نامی شد دام آلایی» عنوان کتاب ترانهایست که در این جلسه تصمیم به نقد آن گرفتهایم. خرید این مجموعه ترانه با این عنوان میتواند برای مخاطب بازدارنده باشد. مخاطب در مواجهه با چنین عنوانی تصور میکند با مجموعهای سرو کار دارد که گویش متفاوتی مثل کردی و یا گیلکی دارد. در واقع تکلیف مخاطب در برخورد با این مجموعه نامشخص است.
ابراهیم اسماعیل اراضی منتقد و کارشناس شعر و ترانه نیز در صحبتهایی با ذکر این مطلب که در جلسات نقد کتاب ترانه نیاوران کتابهایی با لحنهای مختلف بررسی میشود در خصوص اولین مجموعه ترانههای پیام پاد گفت: قطع کتاب و عنوان وهمچنین طراحی جلد کتاب بسیار خوب انتخاب شده است. به نظر من عنوان کتاب باید خیال انگیز باشد و به مخاطب مفهومی را منتقل کند. از سویی دیگر مولف باید یک بخش از تجربههای خودش را از خودش جدا کند. توصیهای که حسین منزوی همیشه به ما متذکر میشد. از این رو پرسشی که این مجموعه شعر برای من ایجاد میکند این است که آیا خود ترانه نیز باید مبرا از شعر باشد؟ اگر ما منظورمان ماهیت شاعرانه ترانه است هر ترانه بهرهای از شاعرانگی در خود دارد و چیزی که در ترانه میتواند منجز به تلذذ شود همان شاعرانگی است. در واقع مولف با خودش فکر کرده که ترانه آیا پتانسیل استفاده در یک قطعه موسیقایی دارد یا خیر؟ از آنجایی که مولف این کتاب سپید سرا بوده است در بعضی ازترانههای این مجموعه از فرمها، وزنها و مضمون پردازیهایی استفاده شده که متفاوت است.
وی در ادامه افزود: با فضاسازیهایی در بعضی از آثار روبه رو هستیم که وضعیتهای مختلفی را تصویر میکند. این گونه تصاویر در ترانهها برای کلیپ سازی بسیار خوب هستند. در ارتباط با موسیقی ترانهها نیز شاعر به نحوه ترتیبات هجایی کم توجه بوده است. نکتهای که توجه به آن میتواند نوشتن را دلپذیرتر و دلچسبتر کند و نتیجه بهتری به همراه داشته باشد. در بعضی از کارها پاد اطناب دارد. در واقع با اینکه شاعر تصویر گر خوبی است اما جاهایی وارد توضیح شده که این مورد یکی از نقاط ضعف این مجموعه میباشد. همچنین جاهایی شاعر نصیحت میکند و بدون صراحت فقط به مخاطب، گِرد بودن زمین را یاداوری میکند که این قبیل آثار نیز کیفیت مجموعه را پایین اورده است. استفاده از ترکیبها تکراری و دستمالی شده و وزنهای کم کار کرد از دیگر نقاط ضعف این کتاب میباشد. در کنار این موارد توجه به فرم، شخصیتپردازی موثر در آثار، سهل و ممتنع بودن بعضی ترانه از نقاط مثبت این کتاب است
نیلوفر لاریپور شاعر، ترانهسرا و روزنامهنگار نیز در سخنانی به کارگیری سلیقه بد در انتخاب عنوان کتاب (نامی شد دام آلایی) و همچنین طرح جلد آن را فاقد جاذبه بصری برای مخاطب عنوان کرد و اظهار داشت: هیچ نکته مثبتی در این کتاب نمیبینم. در این کتاب نه شعری میبینم ونه ترانهای! در واقع هیچ فاکتور شعری در آثار این مجوعه به چشم نمیخورد و مخاطب با یک تصویر شاعرانه، نگاهی ادیبانه و یا تصویری که او را به تفکر وادارد مواجه نمیشود..
خالق ترانه «ازم نخواه با تو بمونم» که یکی از ترانههای ماندگار تاریخ ادبیات ایران است ایرادات وزنی را یکی دیگر از نقاط ضعف اولین مجموعه ترانه پیام پاد عنوان کرد و افزود: اگر این اولین کتاب او به عنوان یک جوان شانزده ساله بود بسیار خوب بود. خیلی علاقه دارم که از آقای پاد شعرهای سپید بخوانم تا با ظرفیتهای زبانی وی آشنا شوم. واقعیت این است که نقدهای من بسیار صریح است. من این کتاب را چه از منظر ظاهر و قطع چاپ شده و چه از منظر محتوا کاملا رد میکنم. شاعر سهل انگارانه سوژهها، ابیات و اسمها را انتخاب کرده است. در واقع پاد میتوانست کمی جدیتر و با نگاه و پرداخت دقیق تری این مجوعه را به چاپ برساند. نگاه سهل انگارانهای که در کتاب دیده میشود ظرایف شاعرانگی شاعر را از بین برده است. البته خیلی از ترانههای این کتاب از هشتاد درصد ترانههای موجود در بازار کتاب بهتر است.