خرید کتاب هدف اصلی طرح «عیدانه کتاب»
طرح «عیدانه کتاب» با اختصاص یک میلیارد تومان امکان استفاده از تخفیف ۲۰درصدی را برای ۵۰هزار ایرانی فراهم می‌کند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، مجید غلامی جلیسه (مدیرعامل موسسه خانه کتاب) در نشست «طرح عیدانه کتاب» صبح امروز (سه‌شنبه 11 اسفندماه) برگزار شد توجه ویژه به کتابفروشی‌ها را یکی از اقدامات مثبت وزارت ارشاد در سال جاری دانست و گفت: یکی از اتفاقات خوب امسال که در برنامه‌ریزی‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بی‌سابقه بود و در دولت‌های قبلی شاهد چنین رویکردی نکرده بودیم تخصیص بخشی از یارانه نشر در حوزه مصرف‌کننده برای کتابفروشی‌ها بود. پیش از این کتابفروشی‌ها کمترین سهم را از یارانه ویژه نشر داشته‌اند که با سوق دادن بخشی از این یارانه به سمت مصرف‌کننده امکان استفاده کتابفروشی‌ها از این یارانه نیز مهیا شده است.
مدیرعامل موسسه خانه کتاب افزود: اتفاق مبارک دوم برای کتابفروشی‌ها به ثمر رسیدن بحث معافیت مالیاتی است که به نوبه خود می‌تواند تسهیل قابل توجهی برای ادامه حیات کتابفروشی‌ها داشته باشد. در بیست و دومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی در سال 94 شاهد اولین مرحله تخصیص بخشی از یارانه‌های چرخه نشر به مدخل کتابفروشی‌ها بودیم. در طرحی به نام «کتابفروشی به وسعت ایران» که در هفته کتاب برگزار شد 103 کتابفروشی عضو شدند و نزدیک به 15 هزار نفر در 26 استان کشور به عنوان مصرف‌کننده از این یارانه استفاده کردند. در نهایت نیز 600 میلیون تومان گردش مالی و میزان خرید و فروش کتاب طی این طرح بود که برای شروع و در کمک به امر ترویج کتابخوانی نقطه مثبتی ارزیابی می‌شود.
او سپس درباره انگیزه‌های آغاز طرح «عیدانه کتاب» اظهار داشت: باتوجه به بازخورد مثبتی که از روند برگزاری طرح «کتابفروشی به وسعت ایران» مناسب دیدیم که به بهانه‌های مختلف در فاصله‌های زمانی متفاوت طی سال امکان برپایی متناوب چنین طرحی را مهیا کنیم تا هم رونق نسبی به کتابفروشی‌ها بازگردد و هم اندک ترویجی باشد در امر کتابخوانی. باتوجه به فضای پرنشاط و خوب نوروز و اینکه ما سنتی به نام عیدی دادن داریم تصمیم گرفتیم تا از این فرصت برای گام دوم طرح‌های مرتبط با کتابفروشی استفاده کنیم و امسال طرح «عیدانه کتاب» با شعار «امسال کتاب عیدی بدهیم» آغاز شد.
این مدیر فرهنگی ادامه داد: ثبت‌نام کتابفروشی‌های متقاضی برای شرکت در این طرح از 22 بهمن شروع شده و خوشبختانه نگاه مثبت و جو خبری خوبی به همت رسانه‌ها در کل کشور شکل گرفته است. علاوه بر این یک کمپین عیدی کتاب بدهیم نیز در فضای مجازی به همت خودجوش چهره‌های مطرح فرهنگی، هنری و غیره آغاز شده که مردم را نسبت به جایگزین کردن کتاب به جای عیدی نقد تشویق می‌کند.
جلیسه سپس با اشاره به بهینه سازی طرح «عیدانه کتاب» نسبت به طرح قبلی گفت: این طرح موجب استمرار تزریق بخشی از یارانه مصرف‌کننده به کتابفروشی‌ها می شود و کتابخوانان با مراجعه به کتابفروشی‌ها از 20 درصد تخفیف تا سقف 100 هزار تومان برخوردار شده و تنها شرط استفاده از این یارانه ارائه کارت ملی توسط خریدار است.
مزیت دیگر اضافه شده افزایش زمان برپایی این طرح از یک هفته به یک ماه است چرا که برخلاف طرح کتابفروشی به وسعت ایران که تنها یک هفته برگزار شد طرح «عیدانه کتاب» به مدت یک ماه (از 15 اسفندماه تا 15 فروردین ماه) در کتابفروشی‌های ثبت نام کرده برپاست. همچنین سقف یارانه در نظر گرفته شده که در طرح کتابفروشی به وسعت ایران نهایتا 2 میلیون تومان در نظر گرفته شده بود حالا به عنوان کف مبلغ در نظر گرفته شده است.
مدیرعامل موسسه خانه کتاب اضافه کرد: در دوره اول 5 استان در این طرح مشارکت نداشتند اما حالا تقریبا از تمامی استان‌ها مشارکت‌کننده داریم و طی کمتر از 10 روز از آغاز ثبت نام حدود 180 کتابفروشی عضو شده‌اند. پیش‌بینی ما این است که از کتابفروشی‌های فعال کشور بیش از 200 کتابفروشی و حتی نزدیک به 300 کتابفروشی به طرح «عیدانه کتاب» ملحق شوند.
او همچنین با اشاره به طراحی سامانه آنلاین برای طرح «عیدانه کتاب» گفت: یک صفحه اختصاصی که کل فعالیت‌های مرتبط با طرح «عیدانه کتاب» را در اختیار مراجعان، کتابخوان‌ها و اهالی رسانه می‌گذرد نیز در پایگاه اینترنتی خانه کتاب راه‌اندازی شده است. در این صفحه نقشه آنلاین کتابفروشی‌های سراسر کشور که در این طرح شرکت کردند نیز قابل دسترسی است به عنوان مثال با مراجعه به این نقشه می‌توان فهمید که 47 کتابفروشی از تهران و 30 کتابفروشی از اصفهان در این طرح ثبت‌نام کرده‌اند. آدرس، مشخصات و تصاویر تمامی کتابفروشی‌های ثبت‌نام شده نیز در این صفحه ویژه وجود دارد.
جلیسه همچنین یادآور شد: علاقه‌مندان و مراجعان می‌توانند اطلاعات کتاب‌ها و کتابفروشی‌های مدنظر خود را به صورت آنلاین از طریق این صفحه بدست بیاورند. حتی سهم فروش هر کتابفروشی، تعداد کتاب‌های فروش رفته، عناوین کتاب‌های پرفروش، استان‌هایی که بیشترین فروش را داشتند و غیره از دیگر آمارهایی است که با مراجعه به صفحه اختصاصی «عیدانه کتاب» در پایگاه اینترنتی خانه کتاب بدست می‌آید.
این مدیر فرهنگی در ادامه در پاسخ به این سوال که نظارت و کنترل بر ای استفاده عادلانه و صحیح از یارانه چگونه در نظر گرفته شده است تصریح کرد: از جهت امنیتی تدابیر مختلفی در نظر گرفته شده که البته ادعای تضمین 100 درصد نسبت به آن نداریم که حتی خود بانک‌ها نیز علی‌رغم تدابیر امنیتی مختلف شاهد اتفاقاتی هستیم که نباید بیافتد. یکی از فیلترهایی که برای کنترل در نظر گرفته شده است ارائه کارت ملی و ثبت کد ملی خریدار در سامانه است. بر همین اساس هر فرد ایرانی در زمان خرید مشخصاتش ثبت شده و تنها مجاز به استفاده از همان 20 درصد تا سقف یک میلیون ریال است. چنانچه این شخص از شهر یا استان دیگری اقدام به خرید مجدد کند به دلیل آنکه قبلا در سامانه استفاده او از یارانه ثبت شده چنین امکانی نخواهد داشت.
وی تاکید کرد: نظارت و کنترل بر عدالت و استفاده یارانه نیز کاملا به صورت آنلاین رصد می‌شود حتی آخرین کتاب‌های فروخته شده یا آخرین کتابفروشی که به واسطه این طرح فروش داشته نیز در سامانه قابل مشاهده است. چنانچه اتفاقات خلاف عرف و قانون در نظر گرفته شده برای این طرح را شاهد باشیم سامانه به واسطه هشدارهایی که در آن طراحی شده است نسبت به آن خبر می‌دهد. همچنین بعد از هر خرید به صورت خودکار پیامکی برای خریدار ارسال شده تا از میزان باقیمانده یارانه‌اش مطلع شود.
مدیرعامل موسسه خانه کتاب درباره مبلغ‌های درنظرگرفته شده برای طرح «عیدانه کتاب» نیز گفت: کل مبلغ در نظر گرفته شده برای اجرایی شدن طرح «عیدانه کتاب» یک میلیارد تومان است که تا این مرحله 900 میلیون تومان نهایی شده است.
جلیسه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه اگر تعداد متقاضیان و شرکت کنندگان در این طرح نهایتا بیش از یک میلیارد تومان هزینه برداشت آیا راهکاری برای تزریق منابع مالی کمکی در نظر گرفته شده یا خیر گفت: با ضرب و تقسیم می‌توان فهمید نزدیک به 50 هزار نفر امکان استفاده از این طرح در شرایط فعلی را دارند اما ما امیدواریم این تعداد بالاتر برود و حتی هر 79 میلیون ایرانی تمایل به استفاده از یارانه خرید کتاب خود داشته باشند اما اگر همان 50 هزار نفر هم تماما از این طرح استفاده کند باز هم اتفاق بزرگی است. رقم و آمار نهایی فروش قابل پیش‌بینی نیست اما هدف ما خرید هر چه بیشتر مردم و دعوت آنها به ترویج کتابخوانی است.
او با اشاره به اهمیت تبلیغ و اطلاع‌رسانی درباره طرح‌های ترویج کتابخوانی بیان کرد: باتوجه به اهمیت موضوع کمپین‌های مختلفی را برای جذب مخاطب آغاز کرده‌ایم و سازمان ها و ارگان‌های مختلفی مثل سازمان فرهنگی هنری شهرداری نیز قرار است تبلیغات در سطح شهر و غیره را انجام دهد. نهاد کتابخانه‌ها، اتحادیه ناشران و کتابفروشان، تعاونی توزیع‌کنندگان و غیره نیز از دیگر بازوهای اجرایی ما در این طرح هستند.
این مدیر فرهنگی ادامه داد: مصاحبه و گفت‌وگو با چهره‌های شاخص فرهنگی و هنری نیز برای دعوت از مردم جهت عیدی دادن کتاب آغاز شده و سعی در توسعه و افزایش آن داریم. دو برنامه تلویزیونی و رادیویی نیز برای معرفی این طرح جزو برنامه‌ریزی‌های خانه کتاب است که خوشبختانه با تعامل خوبی که شاهد بودیم به نظر می‌رسد که اتفاق بیافتد. کتابخانه‌ها نیز از مهمترین مراکز ترویج این طرح هستند و به همین دلیل نهاد کتابخانه‌ها قرار است پوستر و بیلبوردهای این طرح را در کتابفروشی‌ها در معرض دید عموم بگذارند.
مدیرعامل موسسه خانه کتاب همچنین درباره چگونگی نظارت بر خرید و فروش آثار چاپی مثل قرآن کریم که قیمت پشت جلد ندارند در این طرح گفت: کلیه قیمت ها به صورت آنلاین چک می‌شود و اگر کتابفروشی خلاف عرف و مبلغی که ثبت شده اقدام به فروش کتاب کند از شرکت در این طرح محروم می‌شود. دوره ثبت‌نام اصلی برای این طرح تا 15 اسفند تمام می‌شود اما این به آن معنی نیست که بعد از این زمان کتابفروشی‌ها نمی‌توانند برای مشارکت در این طرح اقدام کنند. مسئله اینجاست که هر چه زودتر ثبت‌نام کرده و ملحق شوند فرصت بیشتری از استفاده دوره یکماهه تخصیص یارانه خواهند داشت.
وی در پایان درباره پیش‌بینی میزان موفقیت طرح «عیدانه کتاب» برای نفوذ کتاب به خانه‌ها و خوانده شدن کتاب‌های خریداری شده گفت: هدف ما از این طرح این بود که به مردم بگوییم خرید کتاب و هزینه‌کردن برای کتاب باید و می‌تواند در سبد کالای خانوار ایرانی وارد شود. می‌خواهیم برای مردم جا بیاندازیم که کتاب خریدن و مراجعه به کتابفروشی‌ها باید یکی از برنامه‌های ماهانه برای خانواده ایرانی باشد. مسلما عید بهترین فرصت برای بیان این مسئله است چرا که اوقات فراغت و تعطیلی می‌تواند منجر به این شود که کتاب‌های خریداری شده خوانده هم بشود. اینکه آیا عیدی دادن کتاب الزاما به خواندن آن منتهی می‌شود یکی از مسائل مهمی است که حتما باید بررسی شود و اصولا این چالش یکی از مهمترین دغدغه‌ها در بحث کتاب و کتابخوانی است.
مجتبی تبریزنیا (مدیر اطلاع‌رسانی و فناوری‌های موسسه خانه کتاب) نیز در توضیح کوتاهی در مورد امکانات سامانه ویژه طرح «عیدانه کتاب» گفت: طرح «عیدانه کتاب» و سامانه طراحی شده برای آن در 4 گام مورد بررسی قرار گرفته بود، اول: تجربه طرح قبلی که سعی کردیم ضعف‌های آن را بپوشانیم. دوم: فراخوان و آغاز ثبت‌نام از 1 اسفندماه. سوم: اجرای طرح «عیدانه کتاب» از 15 اسفند تا 15 فروردین و چهارم: تسویه حساب با کتابفروشی‌های مشارکت کننده در انتهای فروردین.
مدیر اطلاع‌رسانی و فناوری‌های موسسه خانه کتاب سپس با اشاره به تلاش برای گسترش این طرح به تمام استان‌ها تصریح کرد: مهمترین نکته و تفاوت طرح «عیدانه کتاب» با طرح قبلی گسترش این طرح به تمام استان‌ها بود. همواره شکاف فعالیت‌های فرهنگی بین تهران و شهرستان‌ها و تمرکز صرف در تهران و مراکز استان‌ها از بحث‌های چالش‌برانگیز مدیریت فرهنگی بود. تلاش ما این است که همه کتابفروشی‌های مهم و مرجع استان‌ها و شهرستان‌های مختلف کشور در این طرح عضو شوند.
وی افزود: سقف مبلغ یارانه در نظر گرفته شده نیز بسیار بیشتر از دوره قبلی است و حتی می‌توان بر اساس میزان فعالیت و استقبال آن را افزایش داد. همچنین فاکتور و راهکارهای در نظر گرفته شده تا عدالت در جریان کار و میزان استفاده از یارانه تخصیص یافته به مصرف‌کننده رعایت شود. خوشبختانه اکثر تشکل‌ها و نهادهای مرتبط با حوزه کتاب و نشر در این طرح حضور داشتند. همانطور که اشاره شد تاکنون 180 کتابفروشی برای شرکت در طرح «عیدانه کتاب» ثبت‌نام کرده‌اند که بیشترین کتابفروشی‌ها از استان‌های تهران، اصفهان، خراسان رضوی، آذربایجان شرقی و خوزستان بوده‌اند.
تبریزنیا سپس درباره نحوه ثبت‌نام و استفاده از سامانه طرح «عیدانه کتاب» نیز توضیحاتی ارائه کرد و گفت: کتابفروشی‌های متقاضی بعد از ورود به سایت خانه کتاب باید به صفحه ویژه «عیدانه کتاب» کلیک کرده و به آن وارد شوند چنانچه در مرحله قبل حضور داشته‌اند با همان نام کاربری و گذر واژه می‌توانند مجدد اقدام به ثبت‌نام کنند و اگر برای اولین بار است باید با تکمیل فرم‌های اطلاعات اولیه نسبت به ثبت‌نام اقدام کنند. همکاران ما نیز بعد از رسیدگی و کنترل درخواست‌ها عضویت آنها در این طرح را نهایی می‌کنند.