سالن‌های تئاتر در ایران هویت ندارند/ هنوز تئاتر مستقل نداریم
کارگردان نمایش دپوتات، تعاریف رایج درباره تئاتر خصوصی و دولتی امروز ایران را «ظاهری» خواند و گفت: ما برای سالن‌ها تعریف دولتی یا مستقل داریم نه خود تئاترها.
اتابک نادری که این‌روز‌ها نمایش کمدی «دپوتات» را در سالن خصوصی «ایوان شمس» روی صحنه دارد، در گفتگو با خبرنگار ایلنا افزود: تئاتری را می‌توان خصوصی نامید که تعدادی کارگردان در یک سالن مشخص، جمع شوند و به عنوان تهیه‌کننده در طول سال تئاترهایی را روی صحنه بیاورند.
او با بیان اینکه، این اتفاقی‌ست که در بسیاری از کشورهای اروپایی رخ می‌دهد، گفت: در همین کشور همسایه‌مان جمهوری آذربایجان که من هم در آن درس خوانده‌ام چنین الگویی را پیاده می‌کنند؛ درواقع از یک الگوی انجام شده صحبت می‌کنم نه فقط تعاریفی ذهنی.
اتابک نادری که پیش از این، مدتی مدیریت تئاترشهر را برعهده داشته است، اعتقاد دارد: تئاتر دولتی، مثلاً تئاترشهر باید ۱۰ کارگردان حرفه‌ای را جمع کند تا آن‌ها کار کنند تا جایی مانند تئاتر شهر دارای هویت شود و مخاطب بداند وقتی به این سالن‌ها می‌رود قرار است چه سبک تئاتری را ببیند.
کارگردان نمایش دپوتات با اشاره به تئاتر سنگلج که در آن نمایش‌های ایرانی اجرا می‌شود، گفت: مشکل این است که سالن‌های تئاتر در ایران هویت ندارند؛ درحالیکه چنین الگویی را در برادوی نیویورک یا تئاتر ملی جمهوری آذربایجان می‌بینیم.
نادری یادآور شد: ما الان می‌دانیم که هر نویسنده و کارگردانی در ایران چه سبک کاری را تولید می‌کند؛ مثلاً وقتی از کسی چون هادی مرزبان یا محمد مساوات نام می‌بریم مخاطب تئاتر دیگر می‌داند با چه نوع کاری طرف است.
مدیر هماهنگی تئاتر استان‌های هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلام تصریح کرد: ما در این برهه چیزی به نام تخصص تئاتر، یعنی ساختمان تئاتر و تسهیلات آن را نداریم.
نادری با تاکید بر اینکه مدیریت تالار تأثیر چندانی در این راستا ندارد و این ساختار تئاتر است که باید تشکیل شود، گفت: در آن زمان، ساختار دولتی توسط دولت تأمین هزینه می‌شود و تئاتری هم که ساختمان خصوصی دارد مبلغی به‌عنوان کمک دریافت می‌کند یا توسط نهادی مانند شهرداری حمایت مالی می‌شود.
او تشریح کرد: به این صورت که مثلاً دولت پول هزینه‌های جاری ساختمان مثل آب و برق را پرداخت می‌کند تا زمانی که سالن به سوددهی برسد یا اینکه هزینه‌ای را به عنوان کمک بلاعوض می‌دهد تا آن سالن بتواند پا بگیرد؛ یعنی یک بودجه‌ای را به سالن‌ها اختصاص می‌دهند تا کارگردان‌ها با آن کار کنند نه اینکه مثلاً کارگردانی بیاید بگوید کاری اقتباس از مولانا دارم و آن‌ها هم برای این کارگردان خاص بودجه مخصوص بگذارند.
نادری اظهار امیدواری کرد: من برای تئاتر مستقل آرزو می‌کنم افرادی بیایند سالن‌هایی بسازند که البته ساخته‌اند اما خط‌مشی خود را مشخص کنند و مربیانی بیاورند که از کارگردان‌های حرفه‌ای تئاتر ایران باشند و با این کارگردانان یا بازیگران قراردادهایی ببندند که فقط این‌ها کار کنند؛ به این ترتیب است که این سالن‌ها هویت پیدا می‌کنند.
کارگردان نمایش دپوتات با بیان اینکه در این حالت مخاطب تکلیفش مشخص می‌شود و وقتی طرفدار بازیگر خاصی است می‌داند کدام سالن برود تا بازی او را ببیند، خاطرنشان کرد: این ساماندهی انجام نشده است، اما وقتی این اتفاق بیفتد هم تئاتر دولتی هم تئاتر خصوصی تعریف خودشان را به دست می‌آورند؛ درحالیکه الان نه تئاتر خصوصی داریم نه دولتی.
تئاتر تهران از انحصار تئاترشهر و ایرانشهر خارج شده است
اتابک نادری در پاسخ به سؤال خبرنگار ایلنا؛ مبنی بر اینکه چرا علیرغم اینکه خود زمانی مدیریت تئاترشهر را برعهده داشت، نخستین کار نمایشی خود پس از وقفه‌ای ۱۹ ساله را در سالنی خصوصی روی صحنه برده است، گفت: در این چند سال اخیر از سالن‌های تئاتری تمرکززدایی شده است؛ چیزی حدود ۷۰ نمایش در تهران اکنون درحال اجراست و دیگر تئاتر در این شهر منحصر به تئاتر شهر و ایرانشهر نیست در واقع شعار «تئاتر برای همه» در حال تحقق است.
کارگردان نمایش دپوتات افزود: از سوی دیگر چون خودم در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کار می‌کنم ترجیح‌ام این بود که از سالن‌های وزارت ارشاد استفاده نکنم و سراغ سالن خصوصی بروم؛ ضمن اینکه تئاتر شهر هم ترافیک کاری بالایی دارد و دلم می‌خواست در سالن تئاتر مستقل تجربه و کار کنم.
اتابک نادری؛ مهجور ماندن سالن ایوان شمس را دلیل دیگر اجرای نمایش دپوتات در این سالن خواند و گفت: ایوان شمس علیرغم اینکه امکانات قابل توجهی مانند دسترسی خوب، پارکینگ و پرسنل مهربان، منظم و کاری دارد، مهجور مانده است.
چهره‌ها برای گیشه تئاتر رونق نمی‌آورند
کارگردان نمایش دپوتات با بیان اینکه «من با حضور چهره در تئاتر برای افزایش مخاطب به شدت مخالفم»، گفت: حضور چهره در تئاتر باعث رونق گیشه نمی‌شود؛ بلکه فقط اسم و رسم است، همانطور که خیلی از چهره‌ها آمدند و تئاتر موفق نشد.
اتابک نادری تصریح کرد: موفقیت یک تئاتر برآیند چند اتفاق است؛ متن خوب، بازی درست، مکان، زمان مناسب و تبلیغات؛ که تبلیغات و اطلاع‌رسانی بالا‌تر از همه این‌ها قرار می‌گیرد. چون ما هنوز فرهنگ تئاتر رفتن به‌صورت برنامه‌ای منظم را نداریم و این باید جا بیفتد.
او در پاسخ به این سؤال که دلیل انتخاب چهره‌ای مانند جواد رضویان برای افتتاح نمایش کمدی دپوتات چه بوده است، گفت: من و جواد رضویان از دوران دانشگاه باهم دوست بودیم و ایشان تئاتر کار می‌کردند و او قرار بود بعد از مدت‌ها در نمایشی از خیراله تقیانی‌پور بازی کند که بعد از مدت‌ها خبر خوشی از بازگشتش به صحنه تئاتر بود که نشد.
کارگردان دپوتات ادامه داد: از جواد رضویان خواستم زنگ افتتاح نمایش را او بزند تا به نوعی قلقلک‌اش هم بدهم که به صحنه تئاتر برگردد؛ ضمن اینکه او از ستاره‌های معاصر سینما و تلویزیون ایران است و دوست داشتم با توجه به ژانر کمدی کارم، یک کمدین آن را افتتاح کند.