چه کسانی برای احمد نادعلیان دردسرساز هستند؟/ گلایه‌های یک هنرمند از برخوردهای سرکوبگرانه
نادعلیان که بیشتر ایام سال را در روستای پلور به فعالیت مشغول است و گاه برای کسانی که مخرب طبیعت هستند نیز مشکلاتی ایجاد می‌کند، می‌گوید: با تمام تلاشی که برای مبارزه با مخربان طبیعت داشته‌ام اما مسئولانی که در رده‌های بالای حکومتی هم نیستند و افراد غیرمسئول در جزیره قشم و هرمز برایم دردسرهای زیادی درست کردند.
احمد نادعلیان؛ هنرمند برجسته هنرهای محیطی و زمینی ایرانی‌ست. فعالیت‌های هنری او همچنین شامل حجاری، چیدمان و ... است اما جامعه هنری، او را با کنده‌کاری روی سنگ‌های رودخانه می‌شناسند. منتقدان بسیاری آثار او را به عنوان تنها هنرمند ایرانی که به صورت حرفه‌ای در زمینه هنر محیطی و در عرصه جهانی فعالیت می‌کند، در مجلات تخصصی بین‌المللی معرفی کرده‌اند. نادعلیان این روزها بیشتر در روستاهای دورافتاده و به گفته خودش؛ پشت‌کوه مشغول فعالیت است و کمتر به شهر می‌آید.
نادعلیان درباره فعالیت‌های هنری‌اش در سال جدید گفت: فعالیت‌هایم در شش‌ماه اول سال حرکتی بین روستای پلور و نگارخانه پردیس(خانه پدری) در تهران واقع در خیابان پیروزی است. نیمه دوم سال به گالری‌ـ موزه‌ام در جزیره هرمز و یکی از روستاهای جزیره قشم که از سال گذشته در آنجا نمایشگاه و آموزشگاه دایر شده، می‌روم.
این هنرمند با بیان اینکه "در پلور بعضی از روزها این امکان برای علاقه‌مندان فراهم می‌شود که با اجرای کارهایم از نزدیک آشنا شوند"، اظهار کرد: در روزهایی که پلور هستم بیشترین تمرکزم روی ترویج کارهای محیطی است که به دلیل تراکم کار، فعالیتم روی برنامه‌های تخصصی و هنرهای بین‌المللی‌ست. بعضی روزها هم بازدیدکنندگان به شرط خرید از نگارخانه می‌توانند به محل کاری‌ام مراجعه کنند. در نگارخانه پردیس تهران نیز در کنار نمایش آثار، در حیطه هنرهای محیطی به هنرجویان آموزش می‌دهم.
نادعلیان با اشاره به اینکه هنر محیطی، هنر بغرنجی نیست و کسی که به محیط‌زیست، مسائل اجتماعی و انسانی علاقه‌مند باشد می‌تواند استنباط یا درکی از آن داشته باشد، افزود: بخشی از کارها در فضای مجازی به نمایش درمی‌آید و از طریق ایمیل‌ها و کامنت‌های ارسال شده و همچنین حضور ماهانه 2 هزار بازدیدکننده در جزیره هرمز متوجه می‌شوم این هنر تا چه میزان با استقبال مردم روبرو شده است؟
او با بیان اینکه آثار محیطی بیشتر برای مردم سوال ایجاد می‌کند، تصریح کرد: مردم دنبال‌کننده این آثار هستند ولی الزاما نمی‌توان گفت این انعکاس باعث هنرمند شدن آنها می‌شود. در میان هنرمندان محیطی؛ قرائت هنری که من دنبال می‌کنم دشوار نیست و روئت و استنباطی که می‌توان از این هنر داشت، ساده است.
این هنرمند با اشاره به اینکه 80 تا 90 درصد بازدید‌کننده‌های ما در ایران اهل رفتن به گالری‌ها نیستند، ادامه داد: در جزیره هرمز مخاطبان ابتدا از روی کنجکاوی و از طریق بومی‌هایی که به موزه آمدند، برای بازدید مراجعه می‌کنند. در اینجا برای آنها فیلم نمایش داده می‌شود تا از منظر عاطفی یا سودمندی اجتماعی و مادی که منجر به اشتغال بومیان شده، با این کار ارتباط برقرار کنند. این گروه از مردم که کارشناس هنر نیستند؛ الزاما هنر را با اصطلاحات تخصصی و فنی هنر معاصر دنبال نمی‌کنند.
نادعلیان؛ جایگاه هنر محیطی در ایران را با توجه به بحران‌هایی که در جهان وجود دارد و به تبع آن ایران را هم درگیرکرده، ناچیز دانست و خاطرنشان کرد: از نظر کمیت و کیفیت در مقایسه با کشورهای همسایه که درگیر جنگ، بحران و عقب‌ماندگی‌های فرهنگی هستند به‌طور قاطع می‌توانم بگویم ما جایگاه بسیار خوبی داریم. حضور هنرمندان جوان در مجامع و رویدادهای بین‌المللی گواه این ادعاست.
او به برپایی نمایشگاه‌هایش در مجارستان و کره‌جنوبی اشاره کرد و ادامه داد: مخاطبان ما در نمایشگاه‌های خارجی بیشتر حرفه‌ای هستند. شرایط فرهنگی در جوامع دیگر با کشور ما متقاوت است. به دلیل تبلیغاتی که از موزه‌ها در اماکنی مانند فرودگاه‌ها و مراکز عمومی خارج از کشور می‌شود، مردم در آنجا به بازدید از مکان‌هایی که هنر جدید و معاصر را عرضه می‌کند، علاقه‌مند می‌شوند.
این هنرمند درباره ارائه کارهایش در سراسر ایران گفت: تا امروز در جشنواره‌های مختلفی حضور داشتم اما تنها در جزیره هرمز، پلور و اخیرا در قشم فعالیت می‌کنم. البته در شهرهای مختلف شاهد تاسیس مراکزی بوده‌ام که میزبان هنرمندان علاقمند به کار در طبیعت هستند.
او با اشاره به اینکه آثار هنرهای محیطی به دو طریق فروخته می‌شود، تصریح کرد: آثار هنرهای محیطی در بستر نقاشی، حجم برجسته، گرافیک و عکاسی ارائه می‌شوند. من هم بعضی از آثارم را به شکل کتاب کاتالوگ یا سی‌دی می‌فروشم. برخی اوقات هم از سنگ‌هایی که برای طبیعت طراحی کردم یا نقاشی‌هایی که با خاک و عناصر طبیعی همراه است، برای عرضه به مجموعه‌داران روی بوم کار می‌کنم.
این هنرمند که بیشتر با به خلق تصاویری مانند مار، ماهی و موجوداتی که جنبه جهان‌شمول دارند، شناخته شده، درباره ایده‌هایش گفت: آسیب‌پذیری، انقراض و تهدید عوامل زیست‌محیطی باعث می‌شود کارهایم را براساس آنها به شکل مهر یا نقش برجسته ایجاد کنم. همچنین از عقبه‌ی اساطیری یا فرهنگی که در گذشته بوده؛ با عنوان مادر طبیعت و الهه‌ها استفاده کرده و روی سنگ‌ها کار می‌کنم.
نادعلیان با اشاره به اینکه در روستای پلور برای کسانی که مخرب طبیعت هستند مشکل ایجاد کرده‌ام، تصریح کرد: با تمام تلاشی که برای مبارزه با مخربان طبیعت داشته‌ام اما مسئولانی که در رده‌های بالای حکومتی هم نیستند و افراد غیرمسئول در جزیره قشم و هرمز برایم دردسرهای زیادی درست کردند.
او با بیان اینکه جزیره قشم؛ منطقه آزاد است و تبادل پول و تجارت در آنجا بیشتر است، تصریح کرد: استقبال مردم در روستاها بسیار خوب بود. اما از آنجا که در یک جامعه‌ی کوچک برخی افراد بر این تصورند که کارهای من عملکرد آنها را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد، در بخش متولیان دولتی با برخوردهای به شدت سرکوبگرانه مواجه شدم.
این هنرمند با اشاره به اینکه در جزیره هرمز با سه دیدگاه مواجه بودم، گفت: دسته اول افرادی که از نظر اقتصادی ذینفع‌اند یا به نوعی توجیه شدند که کار من برای آنها سودمندی اقتصادی دارد و حمایت‌کننده‌ام بودند، طیف دوم اطلاع زیادی نداشتند و دسته سوم کسانی بودند که به شدت مخالفت می‌کردند، اما خوشبختانه در طول زمان این رویکرد تغییر کرد و جامعه پذیرای ما شد.
نادعلیان گفت: در تهران و پلور هیچ‌کدام از این مشکلات وجود نداشت و بسیاری از مسئولان رده بالای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاونت فرهنگی وزارت ارشاد و سازمان مناطق آزاد سعی می‌کنند مشکلات منطقه‌ای را به نوعی برای من حل کنند به‌طوری‌که مجوزهای لازم را صادر می‌کنند تا حداقل یک خاطی نباشم.
او به اشاره به اینکه در اولین حضور ایران در بی‌ینال ونیز شرکت کرده‌است، خاطرنشان کرد: به این دلیل که همیشه در مناطقی دور از شهر هستم و از متن فضاهای هنری دورم، اطلاعی از این موارد ندارم. از آنجا که حضور مداوم در شهر برایم عادت می‌شود؛ دوست دارم از این فضا دور باشم تا وقتی دوباره برمی‌گردم با نگاه جدیدی وارد فضا شوم و چیزهای بهتری یاد بگیرم.