جدیت در صیانت از یارانه‌های بخش نشر/64 ناشر از حضور در نمایشگاه سی‌ام محروم شدند
در بیست و نهمین نمایشگاه کتاب تهران 85 رای برای رسیدگی به تخلفات ناشران صادر شده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، نشست‌خبری مشترک همایون امیرزاده (رئیس شورای نظارت و ارزیابی نمایشگاه کتاب ) و محمدرضا توکل‌صدیقی (مدیر کمیته ناشران داخلی) صبح امروز بیست و چهارم اردیبهشت ماه در بیست و نهمین محل نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.
همایون امیرزاده در این نشست در توضیح هدف و فلسفه وجود شورای نظارت و ارزیابی نمایشگاه گفت: هدف و فلسفه وجود نظارت در پدیده و رخداد بزرگی مثل نمایشگاه نگاه و دلایل مشترکی داشت که بنده و جناب توکل به نمایندگی از بخش خصوصی به آن رسیدیم و آن این است که نمایشگاه باید فضایی برای حضور نمایندگان حرفه‌ای نشر کشور باشند و در این مسیر الزاماتی وجود دارد که به نمایه‌سازی درست از این رخداد کمک می‌کند در واقع امر نظارت سعی دارد تا با صیانت از حقوق ناشران حرفه‌ای درسالم‌سازی این رویداد 10 روزه تاکید کند.
امیرزاده اضافه کرد: نمایشگاه کتاب تهران به عنوان رویدادی منحصر به فرد از نظر تعداد بازدیدکننده و ناشران حاضر در کشور، منطقه و جهان شناخته می‌شود و این مسئله نیاز به نظارت بر برگزاری صحیح و سالم آن نشان می‌دهد البته بیشتر نظارت‌های حوزه نمایشگاه نظارت‌های صنفی و شکلی است که آن هم با حضور نمایندگانی از تشکل‌ها انجام می‌شود. در واقع با ارتباط خوبی که میان بخش دولتی و تشکل‌های نشر صورت گرفت رسیدگی به گزارش‌ها و صدور آرا عموماً تعاملی بوده و براساس فرآیند تعریف شده که کمیته ناشران داخلی و بین‌الملل در آن حضور داشتند اعمال شده است.
او همچنین یادآور شد: جلسات مشترکی آقایان توکل‌صدیقی و در سلگی باعث شد برای نظارت در ناشران داخلی به رویه‌ای مشخص برسیم که امروز اثرات مثبت آن را می‌بینیم. اساساً این مسئله که صنوف مختلف با محوریت تشکل‌های نشر در کمیته‌های تحت اختیار با همکاری بخش دولتی در یک مجموعه نظارتی تحت عنوان شورای نظارت و ارزیابی فعالیت کند بسیار موثر خواهد.
امیرزاده در توضیح روال رسیدگی به گزارش تخلفات نیز بیان کرد: قبل از طرح پرونده در شورای نظارت یا هیات رسیدگی به تخلفات تذکرات شفاهی ازسوی نمایندگان تشکل‌های نشر به غرفه متخلف ابلاغ می شود. این غرفه دو ساعت برای اصلاح مسئله فرصت دارد. بعد از آن چنانکه تذکرات شفاهی مثمرثمر نباشد غرفه مذکور اخطار کتبی دریافت می‌کند که باز هم توسط کمیته ناشران داخلی ابلاغ می‌شود. اینجا نیز اگر مسئله حل شد رایی برای غرفه صادر نمی‌شود اما اگر بعد از این زمان مقرر دوم نیز اصرار به تخلف همچنان وجود داشته باشد گزارش رسیده به هیات رسیدگی به تخلفات ارسال شده و متولیان دولتی و نمایندگان تشکل‌های حاضر در آن نسبت به صدور رای تصمیم می‌گیرند.
رئیس شورای نظارت و ارزیابی نمایشگاه کتاب با تاکید مجدد بر اینکه هدف از این نظارت‌ها صیانت از حقوق نشر حرفه‌ای کشور است اظهار داشت: با توجه به اینکه بخش عظیمی از صنعت نشر کشور و تعداد زیدی از ناشران ما در 10 روز متمرکز می‌شوند فضای به وجود آمده که جاذبه‌های اقتصادی زیادی نیز دارد می‌تواند ازسوی عده‌ای فرصت‌طلب به تخلف کشیده شده تا با تضییع حقوق ناشران دیگر سودآوری داشته باشند. این مجموعه‌ها که به هر شکل ممکن و از راه‌های غیر رسمی و خارج ازدرگاه‌های تعریف شده خود را به نمایشگاه می‌رسانند همان کسانی هستند که در سلامت نمایشگاه اختلال ایجاد می‌کنند. اگر شورای نظارت و ارزیابی با دقت کار خود را انجام دهد با حفظ حقوق ناشران حرفه‌ای که با تمامی مشکلات فعالیت سالم و پویا دارند کار بزرگی در حوزه نشر صورت گرفته است.در واقع حتی آرای صادر شده در سال قبل به نوعی فیلتری بود برای سالم‌سازی دوره جدید نمایشگاه و نظارت‌های امسال نیز قطعاً در تحلیل قبول ثبت‌نام برای سال آینده موثر خواهد بود.
وی تاکید کرد: کسانی که با وجود شرایط اقتصادی نه چندان راحت و قبول کامل ضوابط نمایشگاه و رعایت آن در این رویداد فرهنگی حاضر می‌شوند حق دارند درخواست داشته باشند تا مجموعه‌ای نظارتی از حقوق آنها صیانت کنند.
امیرزاده سپس یکی از حوزه‌های تخلف جدی در این دوره را نقد کردن بن‌کارت‌ها بدون فروش کتاب دانست و گفت: هر ساله اعتبارات مشخصی برای حمایت از مصرف‌کننده تخصیص داده می شود و با انقال یارانه‌های نشر از سمت تولیدکننده به مصرف‌کننده شاهد برخی تخلفات هستیم. البته ما میزان اعتبارات تخصیص شده به صنعت نشر را بسیار ناکافی می‌دانیم چرا که به عنوان مثال از 5 میلیون دانشجو وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حداکثر می‌تواند از 300 هزار دانشجو درطول نمایشگاه حمایت کند. حالا اینکه همین اعتبار محدود که باید نهایتاً به پویایی صنعت نشر کمک کند دست‌مایه‌ای بشود برای سودآوری و پول‌شویی واقعاً تخلف محسوب می شود. هیات رسیدگی به تخلفات و ناظران با حساسیت این مسئله را دنبال می‌کنند و سیستم نظارتی کنترل تراکنش ها در صورت دریافت هشدارهای غیر معمول اقدام به بررسی شرایط کرده تا سریعاً جلوی تخلف گرفته شود.
رئیس شورای نظارت و ارزیابی نمایشگاه کتاب ادامه داد: لازم به تذکر است آن دسته از ناشرانی که به دلیل تخلف در نقد کردن بن‌کارت‌ها با محکومیت مواجه شده‌اند علاوه بر محرومیت‌های عنوان شده در رای صادره پرونده آنها به مراجع قضایی و حقوقی ذیربط ارجاع داده شده و پیگیری شود.
وی همچنین با ارائه آماری از آرای صادره و گزارش‌های رسیده گفت: در آخرین آمار ارائه شده 500 گزارش از تخلف در بخش ناشران داخلی و بین‌المللی داشته‌ایم که از این تعداد 85 غرفه با صدور رای مواجه شده‌اند. نهایتاً نیز 64 ناشر با محرومیت از نمایشگاه سی‌ام و محرومیت از حضور در نمایشگاه‌های استانی و همچنین تعطیلی غرفه تا پایان نمایشگاه مواجه شده‌اند. از این تعداد 6 محرومیت به دلیل تخلف در نقد کردن بن‌کارت‌ها بوده است. ما بقی آرا نیز تعطیلی یک روزه یا دو روزه غرفه‌ها را درپی داشته است.
رئیس شورای نظارت و ارزیابی نمایشگاه کتاب درباره مصادیق تخلف نیز توضیح داد: نقد کردن بن‌کارت‌های الکترونیک بدون فروش کتاب، عرضه کتاب‌های غیر به صورت گسترده، عرضه و فروش آثار سایر ناشرین، واگذاری غرفه، فروش کالایی غیر از کتاب (اسباب‌بازی، پازل، نرم‌افزار، سی‌دی) ارائه فروش کتاب‌های افست بدون مجوز و عدم رعایت حجاب و شئونات اسلامی غرفه داران از مصادیق تخلفات هستند که مورد کنترل ناظران قرار می‌گیرند.
امیرزاده همچنین با اشاره به ضرورت ساماندهی وضعیت نشر کشور گفت: ساماندهی نشر کشور قائل به چند مولفه است برای حل این مشکلات اول باید مالکیت معنوی و فکری در کشور به رسمیت شناخته شود و در حوزه بین‌الملل نیز ضرورت قبول کپی‌رایت بیش از گذشته احساس می‌شود. حل این مسئله می‌تواند که به رسمیت شناخته شدن تولید فکر و اندیشه منجر شود. دولت با بخش خصوصی نیز حمایت خود را برای صیانت از محتوای فکری کشور اعلام می‌کند. در همین راستا در اتحادیه ناشران و کتابفروشان کارگروهی تخصصی تشکیل شده که در تعامل با دولت به صیانت از حقوق فکری و معنوی می‌پردازد.
وی اضافه کرد: اما اینکه چرا در نمایشگاه بیشتر شاهد چنین تخلفاتی هستیم به فشردگی اقتصاد نشر در 10 روز نمایشگاه برمی‌گردد اگر مسیر اقتصادی نشر در طی سال به درستی تنظیم شود و این فشردگی در ایام نمایشگاه از بین برود قطعاً این تخلفات نیز کمتر خواهد بود برای این مسئله نیاز است تا سیاست‌های حمایتی در طول سال تداوم داشته باشد و به همین دلیل سال گذشته با برگزاری دو طرح عیدانه و کتابفروشی به وسعت ایران سعی شد از انباشتگی اقتصادی نمایشگاه کاسته شود. البته شاید این دو طرح اشکالاتی داشته باشند که قطعاً باید برطرف شوند اما شکی نیست که به اصلاح اقتصاد نشر کمک می‌کند.
رئیس شورای نظارت و ارزیابی نمایشگاه کتاب تصریح کرد: برای جلوگیری از ارائه و عرضه غیرقانونی کتاب‌های دیگران نیز کارهای مقدماتی که در دفتر مطالعات معاونت فرهنگی و چه در بخش خصوصی آغاز شده است. مراقبت‌های زمان تمدید مجوز نیز در نظر گرفته شده که ظرفیت واقعی نشر کشور مشخص شود.
امیرزاده درباره تخلفات احتمالی محتوایی در بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در پاسخ به علل جمع‌آوری برخی کتاب‌ها مثل آثار حسین دهباشی گفت: خوشبختانه در حوزه محتوایی به ویژه در بخش داخلی مشکل جدی نداشتیم و چند مورد مسئله محتوایی در بخش بین‌الملل را شاهد بودیم. البته در این بخش نیز ناظران ما بی‌توجه نبودند و اگر کتابی خارج از چارچوب و ضوابط نمایشگاه در غرفه‌ای مشاهده شده با تذکر مواجه شده و نهایتاً نیز کتاب‌ها جمع آوری شدند اما واقعاً تعداد چنین مواردی آنقدر محدود است که اصلاً قابل اعتنا نیست.