ایران و ترکیه باید همزمان مثنوی را ثبت کنند
براساس آیین‌نامه‌ی حافظه‌ی جهانی، ایران و ترکیه نسخه‌هایی قدیمی از مثنوی معنوی را دارند که می‌توانند به‌طور مشترک آن را به ثبت جهانی برسانند.
فرهاد نظری (رئیس دبیرخانه کمیته ملی حافظه جهانی) در رابطه با وضعیت ثبت جهانیِ مثنوی به خبرنگار ایلنا گفت: ایران و ترکیه؛ هر دو نسخهای کامل و قدیمی از مثنوی دارند. هر دوی این نسخه‌ها بنابر آیین‌نامه‌ی ثبت جهانی، به اندازه‌ی کافی قدمت دارند لذا این دو کشور می‌توانند به‌طور مشترک مثنوی را ثبت کنند.
او با اشاره به اینکه ایران و ترکیه با هم قرار گذاشته‌اند که پرونده‌ی مثنوی را برای ثبت جهانی بفرستند؛ ادامه داد: شرایطی که مدنظر حافظه‌ی جهانی است در این پرونده وجود دارد. در این بین افغانستان هم اعتراض کرده که در ثبت جهانی مثنوی سهمی داشته باشد. مولوی متولد بلخ بوده است. همچنین پدر وی، بهاء ولد، از صوفیان بلخ بوده و در اینکه مولانا پرورش یافته‌ی بلخ بوده شکی نیست.
نظری افزود: در سال 2007 در بزرگداشت مفاخر یونسکو، ایران، ترکیه و افغانستان با مشارکت یکدیگر، بزرگداشتی برای مولانا گرفتند. اما در اینجا مسئله‌ی مولانا مطرح نیست بلکه مسئله‌ی ثبت مثنوی مطرح است. ما نمی‌خواهیم مولوی را ثبت کنیم، می‌خواهیم مثنوی را ثبت کنیم. اگر افغانستان هم نسخهای قدیمی که دارای شرایط حافظه‌ی جهانی داشته باشد، ما از مشارکت این کشور در ثبت جهانی مثنوی استقبال می‌کنیم و این نشان دهنده‌ی عظمت مثنوی است که تنها مختص یک کشور نیست.
رئیس دبیرخانه کمیته ملی حافظه جهانی در پاسخ به این سوال که ثبت مشترک مثنوی چه زمانی انجام می‌شود، گفت: هر دو سال یکبار کشورها موظفند آثار خود را برای ثبت جهانی پیشنهاد کنند. در سال 2018 نتایج برای ثبت جهانی مثنوی مشخص می‌شود.
وی در پاسخ به این سوال که برخی معتقدند مثنوی متعلق به ایران است و مشارکت در ثبت آن با ترکیه کار درستی نیست، اظهار کرد: مولانا را نمی‌توان به یک کشور و یک ملت محدود کرد. افکار مولانا جهانی است و یک عارف و شاعر فارسی زبان است که در قونیه زندگی می‌کرده. در گذشته چنین مرزبندی‌هایی وجود نداشته اما امروز، قونیه جزو ترکیه است.
نظری ادامه داد: این فرهنگ‌ها در گذشته باهم یکی بوده‌اند به اندازه‌ای که مولانا از بلخ به قونیه می‌رود. این تقطیع و خط کشی و تکه‌تکه کردن مولانا کار درستی نیست. اما به واقع در اینکه او شاعر فارسی‌زبانی بوده شکی نیست.