چرا سینما «سازمان» شد و موسیقی «دفتر»؟/ مدیر غیرموسیقایی لازم داریم

به گزارش خبرنگار ایلنا؛ این نشست روز گذشته(دوشنبه 31 خرداد) با حضور فرزاد طالبی(مدیرکل دفتر موسیقی)، محسن رجب‌پور و بابک رضایی(کارشناس)، محمدرضا فیاض(منتقد و موسیقیدان) و رضا مهدوی(کارشناس مجری) از ساعت 18 در فرهنگسرای ارسباران آغاز شد.

پذیرفتن مسولیت دفتر موسیقی شهامت می‌خواهد

رضا مهدوی در ابتدای این نشست ضمن اشاره به یک‌سالگی سلسله جلسات «گفتمان ضرب اصول» گفت: امروز به یکسالگی «گفتمان ضرب اصول» رسیدیم و خوشبختانه بعد از یک سال یک مدیر حاضر شد تا در جلسه ما شرکت کند و «پاسخگو» باشد. طی جلساتی که ما در یک سال گذشته برگزار کردیم هیچ مدیر و مسئولی از نهادهای مختلف فرهنگی حاضر به شرکت در این جلسات نشدند. امروز خوشحالیم که فرزاد طالبی مدیرکل دفتر موسیقی این شهامت را داشته که حضور پیدا کند و مهمتر از آن «پاسخگو» باشد. مسلما دولتی که مدیرانش پاسخگو باشند دولتی پاینده خواهد بود.

او ادامه داد: به اعتقاد من رشدی که موسیقی بعد از انقلاب کرد با موسیقی قبل از انقلاب چندان قابل قیاس نیست. مسلما پذیرفتن مسئولیت دفتر موسیقی که گفته می‌شود مانند یک خرابه است شهامت زیادی می‌خواهد. حال شخصی به دفتر موسیقی آمده که خود از بدنه وزارت ارشاد است و به طیف خاصی هم وابسته نیست.

مهدوی در ادامه با اشاره به تبدیل شدن «مرکز موسیقی» به «دفتر موسیقی» گفت: متاسفانه در طی سالیان اخیر ما شاهد کوچک شدن موسیقی در وزارت ارشاد بوده‌ایم. چطور است که در وزارتخانه‌ای بخش تئاترش اداره کل دارد، بخش تجسمی‌ مرکز است اما جایگاه موسیقی در ارشاد هر روز تقلیل پیدا می‌کند و نگرانیم که همین دفتر موسیقی به دفترچه موسیقی تبدیل شود! همه ما می‌دانیم که حکم اداری نه می‌تواند موسیقی را جهت بدهد و نه می‌تواند یک موسیقیدانی که در راه مورد نظر ماست، قرار دهد. اما این احکام مسبب برخی بهره‌برداری‌ها باشد.

مجمع صنفی تولیدکنندگان آثار شنیداری رسما پروانه فعالیت گرفت

محسن رجب‌پور در ادامه این نشست گفت: خوشحالم که اعلام کنم امروز مجمع صنفی تولیدکنندگان آثار موسیقی و شنیداری رسما پروانه فعالیت گرفت. تمام نقدهایی که من امروز مطرح می‌کنم مربوط به پیش از زمان حضور آقای طالبی است. متاسفانه قبل از ایشان و طی مدیریت دو ساله ابتدایی در دوران مدیریت جدید معاونت هنری، نزدیک به 20 سال عقب‌گرد داشتیم.

این تهیه کننده موسیقی در ادامه با اشاره به مدیریت اهالی موسیقی بر دفتر موسیقی گفت: ما احتیاج به مدیر غیرموسیقایی داریم. ما در مقاطع مختلف مدیرانی داشتیم که از اهالی موسیقی بودند و همین سرمنشا بسیاری مشکلات می‌شد. به عنوان نمونه مدیری که خودش از اهالی موسیقی کلاسیک بوده سر کار آمده و تنها موسیقی کلاسیک را مورد توجه و حمایت قرار داده است.

سینما تبدیل به «سازمان» شد و موسیقی تبدیل به «دفتر»!

وی افزود: باید بررسی کنیم تا متوجه شویم چه اتفاقی افتاد که سینما تبدیل به سازمان شد و موسیقی تبدیل به دفتر شد. ما اگر در فعالیت‌های چند سال اخیر دفتر موسیقی رصد کنیم می‌بینیم هیچ موسیقی نیست که مجوز نگرفته باشد و بیشتر معضلات در بخش شعر بوده است. ما معتقدیم که شرکت‌های موسیقی به توانی رسیده‌اند که می‌توانند خودشان کارشان را کارشناسی کنند. متاسفانه ساختار دفتر موسیقی ساختار 20 سال قبل است و بر همین اساس است که معتقدیم این شاکله نیاز به بازبینی جدی دارد.

مهندسان فرهنگی براساس آزمون و خطاها مسیرشان را انتخاب می‌کنند

محمدرضا فیاض در ادامه نشست گفت: ما از سال 1334 به بعد با پدیده مدیران فرهنگی هنری مواجه می‌شویم و قبل از این سال این شاخه از مدیریت وجود نداشته است. به اعتقاد من شاکله کلی موسیقی سه وجه دارد که متشکل از موسیقدان‌ها، مخاطبان و مهندسان فرهنگی می‌شود. حال باید  دید که این مهندسان فرهنگی آیا امور خود را براساس یک نقشه راه پیش می‌برند یا براساس آزمون و خطاها مسیرشان را انتخاب می‌کنند. باید پرسید آیا دفتر موسیقی در طول سالیان گذشته به دید مهندسی فرهنگی به آن نگاه شده یا صرفا خواستیم یک سری کارهای اداری انجام دهیم.

وی در ادامه ضمن اشاره به مدیریت هوشنگ ابتهاج در موسیقی رادیو گفت: هوشنگ ابتهاج 3 سال در رادیو کار کرد اما طی همین 3 سال جریانات متعددی را در حوزه موسیقی به راه انداخت و اتفاقاتی انقلاب‌گون در آن دوره اتفاق افتاد. چرا که او با بصیرت از امکاناتی که در اختیارش بود، بهره برد. به همین شکل ما در مقاطع مختلف تاریخی نقاط درخشانی رادر حوزه فرهنگی داریم. باید این نقاط درخشان را مجددا بررسی کنیم و در ادامه راه‌مان مورد استفاده قرار دهیم.

مدیریت فرهنگی را خیلی عام و ساده می‌پنداریم

بابک رضایی در این نشست گفت: موسیقی در کشور ما مظلوم است و علیرغم اینکه برخی درتلاشند تا موسیقی را در تقابل با حاکمیت معرفی کنند می‌بینیم که سخنان مقام معظم رهبری در خصوص موسیقی کاملا واضح است و نگاه حاکمیت به موسیقی را کاملا می‌توان در نگرش مقام معظم رهبری دنبال کرد. ما در کشور به طور خاص با مشکل مدیریت فرهنگی مواجه هستیم. همه ما می‌دانیم که مدیریت علم است و در کشور خودمان هم دید علمی به آن وجود دارد و در دانشگاه‌ها هم به طور گسترده تدریس می‌شود اما چندان در ورطه عمل به آن توجه نمی‌کنیم و مدیریت فرهنگی را خیلی عام و ساده می‌پنداریم.

وی ادامه داد: برای بررسی عملکرد دفتر موسیقی باید شرح وظایف این نهاد وزارت ارشاد را اول بررسی کنیم: تدوین سیاست‌های اجرایی و حمایتی برای اعتلای موسیقی ایران، مطالعه و تکنولوژی موسیقی و روزآمد کردن صنایع وابسته به آن، حمایت از برگزاری جشنواره‌های تخصصی، تشکیل بانک اطلاعاتی هنرمندان، انجام امور نظارتی بر آثار صحنه‌ای، حمایت از گروه‌های موسیقی محلی و اعزام آنها به خارج از کشور و ... بخشی از شرح وظایفی است که وزارت فرهنگ و ارشاد برای دفتر موسیقی درنظر گرفته است. حال سؤال اینجاست که به غیر از انجام امور نظارتی دفتر موسیقی آیا کار دیگری هم می‌کند یا خیر. من به شما می‌گویم دفتر موسیقی از میان شرح وظایف مختلفی که دارد تنها 2 مورد نظارت و صدور مجوزها را انجام می‌دهد.

مدیر اسبق انجمن موسیقی ایران ادامه داد: ما امروز تمام انرژی‌مان را معطوف به صدور مجوز و حاشیه‌های قبل و بعد آن کردیم. از طرفی همه ظرفیت‌های موسیقی امروز معطوف به فعالیت‌های اقتصادی شده است.

دفتر موسیقی باید به مرکز تبدیل شود

فرزاد طالبی نیز در این نشست گفت: در نگرشی که مقامات بالا نسبت به موسیقی دارند چندان نمی‌شود وارد حوزه تولید و جهت‌دهی به آن شد. اما با این بحث که گفته شد دفتر موسیقی باید به مرکز تبدیل شود، موافقم و معتقدم ضرورت این موضوع امروز بیش از پیش احساس می‌شود و ما قطعا تمام تلاش خود رادر این راستا انجام خواهیم داد. البته امروز انجمن موسیقی نیز حمایت‌هایی را انجام می‌دهد که فی‌الواقع سرمنشا این حمایت‌ها دفتر موسیقی است و انجمن بازوی اجرایی این نهاد عمل می‌کند. همین امروز برنامه سال 95 دفتر موسیقی را ارائه داده‌ایم که در آن بند بند شرح وظایف دفتر موسیقی متبلور شده است.

موسیقی برای اولین بار سند ملی خواهد داشت

وی افزود: زمانی که من به دفتر موسیقی آمدم مسئله سند ملی موسیقی را دنبال کردیم که چند بار اصلاح شد و نهایتا برای تصویب به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال شد. هم اکنون هم این سند در نوبت طرح در شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار دارد. و موسیقی برای اولین بار سند ملی خواهد داشت که امیدوارم تصویب آن به زودی انجام پذیرد.

برگزاری هفته موسیقی نواحی در برج آزادی

وی ادامه داد: دفتر موسیقی در بسیاری از بخش‌هایش فاقد آئین‌نامه بود و در بسیاری از بخش‌ها و شوراها سلیقه حاکم بود. مسلما افرادی که در شوراها وجود دارند از کارشناسان برتر کشور هستند اما آئین‌نامه‌ای مشخص وجود نداشت. در همین راستا آئین‌نامه‌های شعر و موسیقی تدوین شد و همچنین شورای صیانت نیز برای حل کردن مشکلاتی که برخی از هنرمندان به آن مواجه می‌شوند تشکیل شد ضمن اینکه در حال حاضر آئین‌نامه‌های مربوط به جشنواره‌ها را در دست تدوین داریم. در حوزه بین‌الملل تلاش کردیم تا ارتباطات را توسعه دهیم و امیدواریم سال آینده موسیقی نواحی ما بتواند حضوری پررنگ در فستیوال‌های بین‌المللی داشته باشد. خوشبختانه جشنواره نواحی هم بعداز چند سال دوباره برگزار شد ضمن اینکه در شهریور ماه هفته موسیقی نواحی را در برج آزادی خواهیم داشت که منتخبان جشنواره موسیقی نواحی ایران در آن به اجرای برنامه خواهند پرداخت.

راه‌اندازی سامانه موسیقی و کنسرت

وی گفت: مشکلات و معضلات دست و پاگیری در دفتر موسیقی وجودداشت. مثلا قطعه‌ای که در یک آلبوم مجوز گرفته بود برای اجرا در کنسرت نیز باید مجوز می‌گرفت که مرحله دوم هم اکنون حذف شده است. مشابه قوانین اینچنینی در دفتر موسیقی کم نبود که امروز خوشبختانه مرتفع شده‌اند. باید در نظر داشت که دفتر موسیقی مانند اتومبیل در حال حرکت است که  قطعاتش را عوض می‌کند. چون ما نمی‌توانیم فعالیت‌های دفتر موسیقی را تعطیل کنیم و شروع به تغییر قوانین و ساختار دفتر موسیقی کنیم.

وی درخصوص راه‌اندازی سامانه‌های الکترونیکی دفتر موسیقی گفت: سامانه شعر راه‌اندازی شده سامانه موسیقی نیز مراحل پایانی خود را سپری می‌کند و تا پایان سال نیز سامانه کنسرت راه‌اندازی می‌شود و بعد از راه‌اندازی این سامانه‌ها دیگر نیاز به مراجعه حضوری به دفتر موسیقی نخواهد بود.

موسسات هنری درجه بندی می‌شوند

وی در ادامه در خصوص صدور دریافت مجوز موسیقی گفت: کسانی که درجه یک هنری دارند اثرشان نیاز به طرح در شورای موسیقی ندارند ضمن اینکه لیستی از اساتید هم وجود دارد که آثار آنها هم بدون طرح در شورای موسیقی مجوز می‌گیرد. مسئول کردن موسسات می‌تواند قدم مهمی در این زمینه باشد. اما این اتفاق خلق‌الساعه نیست و ما نیازمند درجه‌بندی موسسات هستیم. موسساتی که درجه الف از ما دریافت می‌کنند اثرشان بدون حضور در شورای موسیقی مجوز می‌گیرد. ما سعی خواهیم کرد تا پایان امسال این درجه‌بندی موسسات را انجام دهیم و کارمان رادر این بخش آغاز کنیم.