همۀ موجودیت آواز، جملهبندی است
عصر سه شنبه پنجمین در فرهنگسرای ارسباران نشست ماهیانه و تخصصیآموزشی آیین آواز با موضوع بررسی نقش و کیفیت تنوع آوایی در تحریر، به همراه معرفی و اجرای پنج تن از شاگردان محسن کرامتی برگزار شد.
به گزارش ایلنا، در ابتدا علی شیرازی کارشناس مجری برنامه گفت: هنگام شنیدن آواز این پرسش برای شنونده خاص و جدی پیش میآید که چرا مثلاً تاج اصفهانی تحریرهایش را با «های» و «ها» شروع میکند و چرا در دشتی با «یای» شروع میکند و «ای» آخر یای را به او متمایل میکند؟ چرا بسیاری تحریرهای ادیب خوانساری به کسره ختم میشود و سپس رنگ دیگری پیدا میکند؟ این نکات، شاکله بحث امشب ما خواهد بود.
نوربخش هم در مقام آوازخوان و مدرس میهمان برنامه که به درخواست محسن کرامتی حضور یافته بود گفت: آواز شامل آوا و نوای انسانی است. وقتی از آواز صحبت میکنیم بالطبع پای بخش کلامی یا شعر هم به میان میآید. در واقع آواز که کلمات را آهنگین میکند شامل دو بخش را در بر میگیرد: یکی کلام و رنگ آمیزی کلام و دیگری جمله پردازی بدون کلام که بخش دوم به وسیله تحریر ارائه میشود. نتیجه میگیریم همه موجودیت آواز را جمله تشکیل میدهد و این جمله بندیها یا شامل شعر و کلام است، یا شامل جملههای تحریری.
وی سپس افزود: استاد شجریان میگفتند آواز شامل یک موتیف اصلی است و بقیه اثر هم حول محور آن موتیف میچرخد. یعنی باید آن موتیف را بسط و گسترش داد. بنابراین مجموعهای از این جملات کنار هم قرار میگیرد که شامل مقدمه و متن است. این مؤلفهها نتیجهای هم در بر خواهد داشت و با ساختار شعر جلو میرود.
نوربخش در پایان صحبتهایش را اینگونه جمع بندی کرد که: ظرافتی که در ترکیب این بخشها به شیوه شخصی، سلیقه، دانش و توان هر آوازخوان به کار میرود رنگ آمیزی تحریر را هم شامل میشود.
با پایان مبحث فنی و تئوریک، ابتدا نوربخش آوازی را در سه گاه به مناسبت زادروز استاد کرامتی اجرا کرد و سپس به ترتیب محمود حشمت در کنار یحیی علوی (سنتور) و یوحنا علوی (تمبک)، داود پایروند همراه با تار بابک موحدی، علی ابراهیمی با سنتور صدای صحرایی، رامین شکوهیاندر کنار نی محسن ایروانفر و مهدی اصغرپوربه همراه رامین خسروی (سه تار) و حامد محسننژاد (نی) که همگی شاگردان کرامتی هستند در حضور اساتید و حاضران در فرهنگسرا به اجرای آواز پرداختند.
شیرازی همچنین در خلال برنامه یادی هم از آوازخوان قدیمی مهندس داود علی اکبری که هفته گذشته درگذشت کرد و یادآور شد که آن زنده یاد از شاگردان علی اکبر خان دودانگه و نیز همنشین استادان علی اکبرشهنازی، احمد عبادی، همایون خرم و اصغر بهاری بود.
پنجمین برنامه تخصصی آموزشی آیین آواز از نظر حضور اهل فن یکی از شلوغترین برنامههای اینچنینی بود، به طوری که نوربخش اعلام کرد: امشب تقریباً همه موجودیت آواز ایرانی در این فرهنگسرا جمع هستند.
محسن کرامتی، مظفر شفیعی، علی جهاندار، قاسم رفعتی، محمود مخدوم، داود فیاضی، امیر مداح، علیرضا حاجی طالب، وحید عسکریان، سبحان مهدیپور، علیرضا وکیلیمنش و علی انصاری از هنرمندان حاضر در این نشست بودند. این برنامه بیش از چهار نشست قبلی با استقبال مخاطبان علاقهمند به آواز ایرانی روبرو شد، به حدی که بسیاری ایستاده اجراها را نظاره کردند. ششمین نشست آیین آواز عصر پنجم بهمن با حضور محمود مخدوم و شاگردانش در فرهنگسرای ارسباران برگزار خواهد شد.