هدف ما از این فستیوال، درآمدزایی نیست

ایلنا: نشست خبری «فستیوال موسیقی جنوب شرق ایران؛ آیینه‌دار» صبح امروز؛ یکشنبه ۷ مهرماه با حضور محمدرضا درویشی، حمیدرضا نوربخشی و مغازه‌ای در خانه‌ی موسیقی برگزار شد.

به گزارش خبرنگار ایلنا؛ محمدرضا درویشی در تشریح این فستیوال و چگونگی برگزاری آن گفت: خانه‌ی موسیقی حامی معنوی‌ این فستیوال کوچک ماست؛ فستیوالی که در حوزه‌ی موسیقی نواحی ایران و برای اولین بار توسط بخش خصوصی هدایت و سرمایه‌گذاری می‌شود.

وی با اشاره به پیشینه‌ی برگزاری جشنواره‌های موسیقی نواحی در ایران ادامه داد: پیش از انقلاب، فستیوال یا جشنواره‌ای به شکل تخصصی و اختصاصی برای موسیقی نواحی وجود نداشت. تنها اجراها و برنامه‌ها در این حوزه، بر می‌گردد به جشن‌هنر در شیراز و برخی اجراهای مستقل در تئاتر شهر و سایر سالن‌ها که توسط پرفسور فوزیه‌مجد هماهنگ و برگزار می‌شد.

درویشی افزود: پس از انقلاب، موسیقی نواحی در بخش‌هایی از جشنواره‌های موسیقی مانند جشنواره‌ِ موسیقی فجر، اجراهایی داشتند اما با مذاکراتی که در دوره‌ی مدیریت ۱۳ ساله‌ی علی مرادخانی در مرکز موسیقی صورت گرفت، قرار بر این شد که موسیقی نواحی، جشنواره‌ای مستقل داشته باشد و از آنجایی که نمی‌خواستیم این جشنواره در سایه‌ی جشنواره‌ی فجر قرار گیرد، برگزاری آن را به فصل پاییز و شهر کرمان انتقال دادیم.

این پژوهشگر حوزه‌ی موسیقی ضمن بیان این مطلب که ۴ دوره به عنوان دبیر این جشنواره فعالیت داشته، گفت: به جز این جشنواره، در دوره‌ی ریاست آقای زم بر حوزه‌ی هنری، ۳ دوره دبیر جشنواره‌ی موسیقی نواحی حوزه‌را به عهده داشتم که عبارتند: از سال ۷۰ با نام جشنواره‌ی ۷ اورنگ، سال ۷۳ با نام آیینه‌و آواز و سال ۷۶ با نام موسیقی حماسی.

وی ادامه داد: پس از مدتی به دلایل مختلف از دبیری جشنواره موسیقی کرمان انصراف دادم. این جشنواره مدتی به وقفه افتاد، بعد دو دوره با کیفیتی نازل برگزار شد و نهایتا متوقف ماند. هرچند امیدوارم با انتصاب آقای مرادخانی در معاونت هنری، این جشنواره به شکل و شمایل با کیفیت خود برگردد.

درویشی در مورد جشنواره‌ی موسیقی آیینه دار که در دوره‌ی اول به موسیقی نواحی جنوب شرقی کشور اختصاص یافته گفت: در جشنواره‌های نواحی گذشته، می‌توانستیم ۴۰ تا ۵۰ استاد موسیقی را تنها از بلوچستان دعوت کنیم، اما برای این جشنواره، به زحمت توانستیم ۱۵ نفر را جمع کنیم زیرا بخش عمده‌ای از اساتید موسیقی نواحی کشور، فوت کرده‌اند.

وی ادامه داد: این جشنواره به دو دلیل کوچک است. اول اینکه بخش خصوصی برگزار کننده‌ی آن است و ما نخواستیم سنگ بزرگی را در اولین گام برداریم. به همین دلیل اولین دوره از آن را به موسیقی شرق کشور اختصاص دادیم. دوم اینکه بخش عمده‌ای از موسیقی نواحی در این منطقه از بین رفته است. مثلا نبود اساتید و نوازندگان شاخص در منطقه‌ی جنوب خراسان، باعثشد این بخش را حذف کنیم و از تربت‌جام، به سیستان آمده و موسیقی این ناحیه بپردازیم.

دبیر فستیوال آینه‌دار ضمن اشاره به مرزبندی مغرضانه‌ی جنوب کشور توسط انگلیسی‌ها در جنوب شرق کشور، اضافه کرد: نمی‌دانم از سر جهل بود یا غرض که سیستان را به بلوچستان چسبانده و یک استان واحد ایجاد کرده‌اند. در صورتی که سیستانی‌ها چه به لحاظ زبانی و چه پوشش لباسی، با تربت جامی‌ها یکسان هستند و هیچ ارتباطی با فرهنگ و زبان بلوچ‌ها ندارند.

وی گفت: در این جشنواره از تربت‌جام و تای‌آباد شروع کرده‌ایم، بعد به سیستان آمده و در اخر اساتید موسیقی بلوچستان را دعوت کرده‌ایم. همانطور که می‌دانید این استان به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم می‌شود که در بخش شمالی به «سرحد زمین» نام دارد، موسیقی و زبان ساده است و رپرتوآرها نیز محدودتر هستند. اما هرچه به بلوچستان یعنی بخش جنوبی این استان نزدیک می‌شویم، هم موسیقی پیچیده‌تر می‌شود و هم زبان غلیظ‌تری را می‌بینیم.

درویشی درمورد جدول برنامه‌های این فستیوال که از دهم تا دوازدهم مهرماه در خانه‌ی هنرمندان برگزار می‌شود اظهار داشت: طبق جدول برنامه‌ها، فستیوال در شب اول از موسیقی تربت‌جام آغاز می‌کند. هر روز دو سانس اجرا داریم که از ساعت ۴ تا ۴ و نیم بعدازظهر آغاز می‌شود و آنتراک بین دو سانس، مقارن است با اذان مغرب.

وی افزود: صبح روز دوم ورک‌شاپ آقای اردلان را داریم و از عصر، موسیقی منطقه‌ی سرحد(سیستان) در دو سانس ۹۰ دقیقه‌ای به اجرا گذاشته می‌شود. صبح روز سوم ورک شاپ من است که در مورد موسیقی سیستان و بلوچستان خواهد بود و با اجرای زنده‌ی موسیقی همراه خواهد شد. در ادامه و پس از اجرای موسیقی در سانس اول، سانس دوم به مراسم اختتامیه اختصاص می‌یابد.

دبیر این جشنواره درمورد تجلیل از اساتید موسیقی نواحی توضیح داد: در مراسم اختتامیه، از ۷ استاد برجسته موسیقی آن ناحیه تجلیل می‌شود. گفتنی‌ست که سالن اصلی فستیوال، سالن استاد جلیل شهناز خواهد بود و البته سالن دیگری برای پخش تصاویر از طریق ویدئوپریکتور درنظر گرفته شده.

وی در خصوص مباحثمالی جشنواره نیز توضیح داد: هدف ما از این فستیوال، درامدزایی نبوده اما از آنجایی که نخواستیم شان آن زیر سوال برود، بهای هر بلیط را ۱۰ هزارتومان مشخص کرده‌ایم. البته تمام دانشجویان هنر از تخفیف ۵۰ درصدی برخوردار می‌شوند و تقریبا نیمی از بلیط‌ها نیز به صورت اهدایی خواهند بود.

درویشی درمورد حق‌الزحمه‌ی نوازندگان و مدعوین نیز گفت: به تمامی نوازندگان مدعو، پرداختی در سطح خوب خواهیم داشت. همچنین به برخی از اساتید که مشکلات اقتصادی یا بیماری دارند، مبالغ ویژه‌ای اعطا خواهد شد.

وی همچنین در پاسخ به سوالی درمورد وضعیت موسیقی نواحی و اساتید آن در کشور گفت: موسیقی هم بر اساس نظام عرضه و تقاضا پا برجاست. وقتی تقاضای موسیقی نواحی نباشد، این موسیقی رو به نابودی است. البته این یک جبر تاریخی بوده که در همه‌جای دنیا وجود دارد اما کار ما این است که آثار موسیقی نواحی را ثبت و ضبط کنیم تا اگر آیندگان خواستن نیم‌نگاهی به گذشته‌ی فرهنگی و هنری کشورخود داشته باشند، اسناد لازم وجود داشته باشد.

حمیدرضا نوربخش، مدیرعامل خانه‌ی موسیقی نیز در بخشی از این نشست، ضمن بیاین این مطلب که برگزاری این فستیوال در سال نخست از حمایت معنوی خانه‌ی موسیقی برخوردار است، گفت: احساس کردیم چون سال اول است و تهیه کننده‌ و اسپانسر این فستیوال را بخش خصوصی یعنی گالری محسن به عهده دارد، ممکن است این فستیوال با چالش‌هایی مواجه شود که تجربه‌ی حل و فصل کردنش را نداشته باشد.

وی ادامه داد: نام آقای درویشی با موسیقی نواحی کشور گره خورده و اگر ایشان نبودند، بخش عمده‌ای از این آثار و تولیدات آن‌ها به وجود نمی‌آمد و از بین می‌رفت. متاسفیم که در سال‌ةای اخیر جشنواره‌ِ موسیقی نواحی به دلایلی برگزار نشده؛ ‌خصوصا از این بابت که بسیاری از روایت‌گران موسیقی نواحی یا فوت کرده‌اند و یا در بستر بیماری هستند.

نوربخش درمورد استقبال احتمالی از این جشنواره نیز توضیح داد: سالن‌های خانه‌ی هنرمندان، سالن‌های کوچکی‌است. البته این موسیقی طرفدارهای خودش را دارد؛ لذا ما نگرانی بابت پر شدن سالن‌ها نداریم. به نظر من اگر اطلاع‌رسانی از سوی رسانه‌های خبری خوب انجام شود، سالن‌ها پر خواهند شد.