حلقه گمشده هندبال (یادداشت ویژه)

به گزارش ایلنا، با توجه به نقش استراتژیک مدیران در استفاده و ترکیب منابع مادی و انسانی باید نسبت به انتخاب و یا ترفیع آنها بر اساس اصول علمی اقدام کرد، چرا که انتخاب مدیران ناشایسته اثرات تخریبی و غیر قابل جبرانی بر ورزش خواهد گذاشت و بر این اساس یکی از آفت های ورزش کشور و مخصوصا هندبال  طی سالهای اخبر گزینش نامناسب و بدون ضابطه مدیران است.  

نقد و بررسی  بر این مسأله،هرگز به معنای سلب شایستگی از مدیران ورزش کشور نیست،بلکه آنچه اساس این نقد و بررسی می باشد،غافل ماندن از شاخصه های اساسی در این انتصاب ها،همچون تخصص،تجربه و شایسته سالاری است. لذا بررسی  این موضوع  با توجه به انتصاب صورت گرفته در فدراسیون هندبال و وضعیت نامناسب این رشته ورزشی طی سالهای اخیر لازم و ضروری به نظر می رسد و می توان عملکرد این فدراسیون را از دیدگاههای مختلف بررسی نمود. 

 عدم شایسته سالاری در هندبال 

شایسته سالاری از جمله مفاهیمی است که دهه های اخیر در دنیا مورد توجه خاص بوده است. این موضوع بر این محور استوار است که فعالیتهای فرد مبتنی بر شایستگی و کاردانی باشد و به عبارتی سپردن کار به کاردان، شایسته سالاری احترام به انسانیت خویشتن است. به کارگیری مدیران شایسته مزایایی به این شرح در بر دارد افزایش روحیه کارکنان، ارتقای رضایت شغلی، ایجاد انگیزه برای افزایش اثربخشی فرد و سازمان، احساس تعلق کارکنان به سازمان، رشد و شکوفایی نخبگان و فرصت بروز استعدادها و افزایش بهره وری و ... 

شایسته سالاری و شایسته گزینی در هندبال را می توان در دو رویکرد مورد توجه قرار داد: اول اینکه بررسی کنیم آیا گزینش ها در طول مدیریت های مختلف بر مبنای شایسته گزینی بوده است؟ و دوم اینکه بررسی کنیم که مدیران هندبال کشور چه ویژگیهایی داشته باشند، شایسته ترند؟پاسخگویی دقیق به این موضوعات بسیار حائز اهمیت است تا بر مبنای تحقیق، بتوان تخصص ها و مهارتهایی که مدیران در سطوح میانی و عالی دارند، در این خصوص مورد ارزیابی دقیق قرار داد. 

تغییرات عجولانه رحیمی زمانی نمود پیدا کرد که  ولی فرنام از سوی رحیمی به عنوان اولین انتصاب به عنوان عضو هیات رئیسه و ریس کمیته اقتصادی معرفی گردید که پس از مدت کمتر از دو هفته ایشان از سمت خود استعفا داد و این البته براثر ناهمگونی رحیمی در رفتار و کردارش با قوی ترین عضو کابینه جدیدش بود.

استقرار مدیران شایسته، کار ساده ای نیست، بلکه مجموعه ای از سازوکارهای مختلف است که طی یک فرآیند بلندمدت و منطقی امکان می پذیرد. مراحل گوناگون این فرآیند به طور مختصر عبارتند از: شایسته خواهی، شایسته یابی، شایسته گزینی، شایسته پروری و شایسته گماری است.حال سئول این است اقای رحیمی در انتخاب و گزینش این عزیزان شایسته سالاری را مد نظر قرار داده اند؟آیا در جامعه هندبال کشور افراد واجد شرایط و با تجربه وجود نداشته است؟

آقای رجبی فارغ التحصیل ورزش و دارای مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد تربیت بدنی می باشد و ایشان به عنوان بازیکن تیم ملی سالها فعالیت نموده است و هیچ گونه سابقه فعالیت اجرایی چه در بعد فنی به عنوان مربی یا فعالیت فعالی در هیات های ورزشی نداشته است و آقای پاک دل نیز فعالیت زیادی به عنوان ریاست هیات استان نداشته و در یکی از شرکتهای وابسته به نفت فعالیت می کند و با توجه به سابقه اندک اداری، دارای سابقه مدیریت کلان هیچ گاه نبوده است، حال چه تفکری در این اتصابها می باشد برای همگان جای سئوال دارد؟

با توجه به نحوه انتخاب ها و گزینش های صورت گرفته چه در حال حاضر و چه در گذشته نمی توان انتظار داشت شایسته سالاری و شایسته گزینی از سوی این مدیریت ها در فدراسیون مد نظر قرار گرفته باشد و انتصاب هایی صورت گرفته در مدیران میانی و اجرائی جای بسیار سئوال دارد که این انتخاب ها  بر اساس کدام معیارهای عملکرد ، شایستگی، مهارتهای انسانی،تحصیلات و فنی صورت گرفته است؟ انتصاب های صورت گرفته در فدراسیون چه در زمان مدیریت های گذشته و چه در حال نشان می دهد که اکثر این افراد دارای تجربه اداری و تخصص کاری در حوزه های کاری خود نداشته اند اینکه به چه میزان افراد به کار گرفته شده در حد و شان جایگاه مورد نظر می باشند و به چه میزان شایسته سالاری در هندبال کشور لحاظ می گردد به افکار عمومی واگذار می شود؟ 

بررسی های موجود حاکی از آن است هیچگونه برنامه ریزی یا طرح و سند جامعی در این خصوص در فدراسیون هندبال موجود نیست و بی برنامه گی و روزمرگی در فدراسیون مربوطه از مهم ترین ضعف های هندبال  طی سالهای اخیرمی باشد لذا تدوین برنامه ریزی راهبردی می تواند به برنامه ریزان کمک کند تا به شکل جامع تفکر و اقدام نمایند. 

از سوی دیگر عدم وجود ساختار و تشکیلات مناسب در فدراسیون بر روی بهروه و اثربخشی فدراسیون تاثیر بسیاری گذاشته است متاسفانه عدم تطبیق ساختار فدراسیون با اساسنامه مصوب فدراسیون های ورزشی و ایجاد چارت تشکیلاتی و سازمانی بزرگ  باعث گردیده که فدراسیون به بهره بری مطلوبی دست نیابد. در درجه اول انتظار می رفت آقای رحیمی در همان ماه اول در اولین اقدام نسبت به اصلاح چارت سازمانی فدراسیون اقدام نماید چرا اولا چارتی که در زمان مدیریت قبل ایجاد گردید بر خلاف قانون و اساسنامه فدراسیون های آماتوری می بوده و مصوبه هیئت دولت را به همراه نداشته و ثانیا با شرایط فعلی ورزش کشور و هندبال سازگاری نداشته، پویایی و تحولات محیط امروزه را مد نظر قرار نداده است.حال چرا مجددا آقای رحیمی اصرار به عدم اصلاح ساختار فدراسیون دارند برای جامعه هندبال جای سوال دارد و انتصاب غیر قانونی نایب ریس امور استانها از جمله اقدامات مغایر اساسنامه فدراسیون می باشد که اصلا چنین پستی وجود خارجی ندارد و نیز اینکه هیچ یک از روسای هیات های ورزشی استان بر اساس بخشنامه وزارت ورزش و جوانان به صورت هم زمان نمی توانند در هیات رئیسه فدراسیون و هیات استان حضور

داشته باشند.

با توجه به حضور افرد تحصیل کرده و با تجربه در جامعه هندبال، می بایست برنامه مناسبی جهت استفاده حداکثری از این منابع انسانی صورت پذیرد و با مهندسی مجدد مسئولیت های فدراسیون را بر حسب تخصص، تجربه و سوابق مدیریتی و تعهد انتخاب نمود، چرا که در حال حاضر افرادی چون برادران زارع، مصطفی باباملکی، کیوان صادقی، حمید رضا عزتی، علی حیات پور، حسین دانش، اردشیر جانثار، مجید رحیم زاده،هادی خلیلی، علی ربیعی و ... بسیاری از افراد تحصیل کرده دیگر هستند که ضمن داشتن تحصیلات مرتبط دارای تجارب و سوابق مدیریتی لازم جهت مدیریت در فدراسیون را دارا هستند ولی هیچگاه فدراسیون برنامه ایی جهت استفاده از این ظرفیت ها نداشته است .این بی برنامگی و عدم وجود برنامه جای بسیار دارد که چگونه علرغم وجود چنین نیروی انسانی هیچ برنامه و اراده ایی جهت استفاده از اینگونه افراد در ارکان فدراسیون وجود ندارد؟ با وجود چنین شرایطی به نوعی می توان انتظار که شایسته سالاری در حد یک شعار انتخاباتی در جامعه هندبال همیشه وجود داشته باشد.

  آنچه که بیش از  هر چیز  در این برهه لازم  و ضروری به نظر می رسد ریاست فدراسیون می بایست طبق وعده های خود در زمان انتخابات مبنی بر جبران گذشته و انجام شایسته سالاری با یک مدیرت مشارکتی و استفاده از خرد جمعی با تشکیل یک اتاق فکر فعال جهت ایجاد یک فدراسیون قدرتمند، پویا و چابک برنامه مناسبی را برای استفاده از تمام ظرفیت های انسانی تهیه نماید. 

متاسفانه سردرگمی‌ها در بحث کلان و ریز این رشته ورزشی کماکان وجود دارد و مدیریت جدید نیز نتوانسته است هندبال را به سوی ساحل آرامش هدایت نماید و در اقدامی قابل تامل به دلیل بدهی های مالی فدراسیون و مشکلات جامعه هندبال استعفای خود را به وزارت ورزش و جوانان تقدیم نموده و تا کنون در محل فدراسیون حضور نداشته لذا با توجه به شرایط فوق مدیران ورزش کشور می بایست نگاه جدی و جدیدی به این رشته ورزشی داشته باشند.

حسن پروانه(کارشناس هندبال )